Koen Baakman over een onmogelijkheid bewandelen

Vanwaar kunst?

„De noodzaak tot maken is altijd al aanwezig geweest in mijn leven. Kunst is voor mij altijd een manier geweest om mijn wereld vorm te geven en aan te passen. Hoewel ik grotendeels een goede verhouding heb met de werkelijkheid, blijf ik toch altijd geïnteresseerd in ‘wat als’-vragen. Bijvoorbeeld, hoe zou mijn huidige fysieke situatie zijn wanneer de zwaartekracht tien maal sterker zou zijn dan het nu is? Wat voor consequenties heeft dit voor niet alleen mijzelf, maar alles om mij heen? Zodoende is kunst voor mij een wijze om mijn omgeving en gedachten te toetsen. Alles wat ik ken is wat het is, maar zodra je één van de regels van onze werkelijkheid aanpast wordt alles wat je normaal acht opeens des te vreemder. En dit werkt twee kanten op. De fantasie wordt vreemd, maar de werkelijkheid even goed.”

Staat tussen leven en dood

“Momenteel ben ik bezig met het scheppen van een narratief in een fictieve vuurtoren en dit onderzoek ik in verschillende media, specifiek ook in fysieke en mechanische installaties. Ik heb altijd een voorliefde gehad voor mythologie, het occulte, de psyche en isolatie. Stel mezelf graag voor in een staat tussen leven en dood. Ik houd van rust en stilte, maar ook van lawaai. Houd van het etherische. Daarnaast ben ik in het bijzonder een grote liefhebber van piramides. Ik werk niet specifiek in één medium, tenminste, op het moment niet. Concepten laten zich vormen in welk medium ze ook maar op de wereld willen komen.”

WKNDX

“Tijdens WKNDX ben ik in eerste instantie heel erg benieuwd hoe de werken van Alette en mijzelf samen kunnen werken. In onze werken zitten vaak overeenkomsten, we creëren allebei graag monumentale werken die een inkijk lijken te geven in een fictieve stad, staat of werkelijkheid. Echter onze beweegredenen zijn totaal anders. Ik vraag me af of de autonomie van beiden intact blijft of het een totaalinstallatie wordt waar de individuele maker minder belangrijk is. Daarnaast is de ruimte in zichzelf al heel krachtig, dus kijk ik er naar uit om deze tot een nieuw (of ander) niveau te tillen.”

Intermediair tussen concept en werkelijkheid

“Het is misschien een cliché, maar dat gebeurt gewoon. Ik zie mezelf vaak als een intermediair of geleider tussen het concept en de werkelijkheid. Wanneer ik aan het werk ben is er weinig sprake van bedenken wat ik wil doen, het maken en denken worden één. In sommige kringen zou dit als een soort goddelijke inspiratie gezien kunnen worden, dat vind ik zelf iets te zwaarmoedig, maar het proces is op zich hetzelfde. Alsof er ideeën rondzweven in de ether waar ik als kunstenaar gebruik van kan maken, zo gezegd, fijngevoelig voor dit soort frequenties. Zie ik mezelf als totaal passief of machteloos? Nee, absoluut niet. Ik heb mijn goede verstand en vaardigheden die ik in de jaren heb opgedaan, maar een bepaalde lading van mystiek mag er van mij wel omheen hangen. Ik kan makkelijk terugbrengen waarom ik de dingen doe die ik doe, maar toch komen er in die intuïtie dingen tot me die ik op papier nooit had kunnen bedenken.”

Onmogelijkheid bewandelen

“Wanneer er iets tot me is gekomen, of ik na een proces iets (bijvoorbeeld) op papier heb staan ga ik het vormgeven, aanpassen totdat het voor mij in goede balans is tussen zuivere creatie en toegankelijk en bruikbaar beeld. Er gebeurt in mijn werkproces heel erg veel, waar het maken soms als een staat van trance is, maar in retrospect zijn heel veel beelden, teksten en geluiden niet meer terug te brengen naar iets dat voor mijzelf of een ander inzichtelijk te maken is. Mede doordat het medium hierin soms tekort schiet. Dat is vaak het nadeel aan werk maken over een onmogelijkheid die ik wil bewandelen, soms is het slechts een illustratie, een echo en dan is het iets wat ik bij me houd.”

Over 10 jaar

Waar ik nu sta in mijn proces merk ik dat financieel veel dingen onmogelijk zijn. Mijn werk blijft vaak vrij klein, omdat ik het niet kan betalen om dingen die in mijn ervaring groot zouden moeten zijn daadwerkelijk groot te maken. Dat is in zichzelf positief, denk ik, want je wordt gedwongen om je concepten volledig te strippen tot de essentie. Desondanks, het lijkt me fijn om ook die andere kant te kunnen onderzoeken. Maar, dream big. Ik zou heel graag installaties maken die gebouwen kunnen omvatten. Dan spreek ik niet over grote overzichtstentoonstellingen (hoewel natuurlijk ook welkom), maar werken die een diepzinnige impact hebben op een grote ruimte.”

Environment 10 (a pyramid and flames)

video, 1:29:49, 2016

shot and edited by Pim Meijerman