Advies aan de jonge kunstenaar #8

Na de academie ligt de hele wereld voor je open, maar zit niemand op je te wachten. Deze dynamiek met enerzijds vrijheid en mogelijkheid en anderzijds leegte, vertwijfeling, onzekerheid en kwetsbaarheid is inherent aan mijn kunstenaarschap en omvat een voortdurende verwerkelijking van mijn leven als kunstenaar en als mens. De opgave is nu net om met die leegte om te gaan, als een vat vol mogelijkheden, uitdagingen en kansen. Een zin uit het videowerk ‘Ascent’ van Fiona Tan geeft dit mooi weer: ‘The essence of a flower is it’s falling.’ Ik vat deze zin op als metafoor voor het leven en in bijzondere zin dat van een kunstenaar: leven is oefening in de vrije val, zonder bang te zijn een object te raken, want het is een vrije val in de richting van een bodemloze afgrond.  Dit vallen impliceert een openheid ten aanzien van de weg die je betreedt. Een weg zonder eindpunt.

Ik heb me de afgelopen vijf jaar ontwikkelt van iemand die nieuwe kunstwerken van achter de horizon moest halen, tot iemand die capabel is ze onder de tafel te ontdekken. Deze ontspannen, spontane en trefzekere nabijheid waarin kunstwerken ontstaan zijn het resultaat van schaven aan mijn houding als kunstenaar. Ik reflecteer niet alleen op het werk dat ik maak, maar ook op mijn werkhouding. Wat werkt goed en wat werkt niet goed voor mij? Vijf jaar geleden was ik voornamelijk met mijn gedachtewereld bezig en moest ik een concept volledig uitgedacht hebben alvorens aan de uitvoering te beginnen. Ook verwierp ik veel ideeën omdat ik ze niet goed genoeg vond, terwijl ze met een andere benadering, wel degelijk werkten. Als kunstenaar ben je zelf je eigen criticus. Deze houding is enerzijds noodzakelijk om tot beter werk te komen, anderzijds dien je er ook voor te waken dat die kritische houding je niet verlamt. Inmiddels heb ik een werkhouding ontwikkelt waarin waarneming en denken één zijn, waarin speels experiment en introspectie één geheel vormen.

Het is belangrijk jezelf te trainen in het praten over je werk. Dit kun je handig oefenen tijdens feestjes buiten de muren van de kunstwereld. Welke zinnen zorgen ervoor dat men geïnteresseerd raakt in wat je doet? Welke vergelijkingen maak je? Hoe bouw je een coherent verhaal op? Welke gedachten roep je op? In 2015 heb ik deelgenomen aan WARP Artist Village. Gedurende vier dagen voerde ik 24 portfoliogesprekken met kunstenaars, curatoren, critici, galeriehouders, psychoanalytici etc. Dit was een mooie training in het spreken over m’n werk, het omgaan met feedback en het opbouwen van vertrouwen.  Het is belangrijk dat je mensen om je heen verzamelt die je waardeert om hun mening over je werk. En wellicht het belangrijkste om je te realiseren: een succesvol artistiek proces is iets anders dan het hebben van publiekelijk succes. Blijf focussen op de ontwikkeling van het artistieke proces en accepteer dat de verdieping van het eigen discours tijd nodig heeft om tot rijping te komen.