Beklimming

-Schoonheid zit niet in het voorwerp zelf maar in de schaduw die het nalaat.

Fragment: ‘Ascent’, 2016

Vorige week bracht ik een bezoek aan museum De Pont in Tilburg om het werk ‘Ascent’ van Fiona Tan te zien. Ik bewonder haar werk al een aantal jaar en was erg nieuwsgierig. Ik wilde me laten verrassen door het werk en had me van tevoren niet ingelezen. Ik nam plaats in een bioscoopachtige opstelling voor het werk. Later werd me duidelijk waarom, het videowerk heeft een tijdsduur van 77 minuten. Het tweedelige werk bestaat uit foto’s die Tan tot een film heeft gecompileerd en een fysieke selectie van de foto’s die ze heeft gebruikt in de film. In een lange lijn, op ooghoogte, worden deze tegen de muren van de museumzaal gepresenteerd. De foto’s zijn afkomstig uit het archief van het Izu Photo Museum in Japan en uit privécollecties van diverse mensen over de hele wereld. Op iedere foto is Mount Fuij te zien. De berg wordt vanuit verschillende perspectieven: standpunten, tijden en betekenissen in beeld gebracht.

Dat de film is opgebouwd uit foto’s vergeet je al snel. Door het gebruik van muziek en voice-overs komen de foto’s tot leven. Mary, een Engelse schrijfster, ontvangt een pakketje met foto’s en notities van de inmiddels overleden Hiroshi, een Japanse fotograaf. In de film hoor je een dialoog tussen beiden. Hiroshi beschrijft de fysieke klim van Mount Fuij en geeft aan de hand daarvan filosofische bespiegelen op het leven. Mary reageert hierop, vult hem aan en je volgt haar in haar herinneringen en associatieve gedachten. Dit geeft de film meerdere inhoudelijke lagen.

Eén van de thema’s in het werk is veranderlijkheid. Vanuit het perspectief van de mens gezien, krijgt de berg door de tijd heen steeds andere betekenissen. De berg, als object, lijkt de enige constante in de film te zijn. Een stille getuige van de menselijke activiteiten door de eeuwen heen. Maar ook Mount Fuij is aan verandering onderhevig. Gedurende de film kom je meer te weten over de geschiedenis van de berg, de Japanse mentaliteit en hoe deze verschilt van de westerse. Fiona Tan laat je het bestaan van verschillende lagen van tijd en perspectieven zien. Dit benadrukte voor mij dat de werkelijk niet eenduidig is, niet te vatten en een mensenleven relatief.

-Als je eenmaal de top van de berg hebt bereikt kom je erachter dat er niks is.

Fragment: ‘Ascent’, 2016

-Het woord leegte heeft in Japan nooit een negatieve connotatie, leegte heeft namelijk de potentie om gevuld te worden.

Fragment: ‘Ascent’, 2016