Nederland B.V. en over het maatschappelijk belang van kunst

De Aandeelhoudersvergadering 2018, je hebt het vast op Facebook voorbij zien komen, of de posters fysiek ergens in Nederland gespot, maar wat is dit nu precies? Zijn we in een politieke kwestie beland waar aandeelhouders om tafel gaan om het jaar 2018 te evalueren en hoe 2019 beter kan? De Aandeelhoudersvergadering 2018 is een kunstenaarscollectief van tweeëntwintig kunstenaars dat op 7 oktober aanstaande om 16:00 uur hun ‘jaarverslag’ presenteert. Initiatiefnemers Peter Bouwmans, Lise Sore en Rudi Bosch zochten dit jaar naar een diversiteit aan kunstenaars om gezamenlijk de strijd tegen de grote besloten vennootschap – beter bekend als Nederland – aan te gaan. De relevantie van beeldende kunst wordt in een statement benadrukt, het maatschappelijk belang en rendement aangetoond – ondanks de steeds groter wordende afkeer voor kunst – door een expositie geheel op eigen kracht en zonder financiële ondersteuning van derden re realiseren.

Durven blootgeven aan artistieke krachttraining
De expositie is in de Stokvishallen aan de Belcrumweg in Breda. Het pand waar voorheen een fitnessschool zat, wordt nu gebruikt voor artistieke krachttraining. De opbouw vindt deze week plaats en dagelijks ontvangen Peter en Lise kunstenaars die hun werk brengen. Uiteraard houden kunstenaars rekening met het feit dat ze niet alleen exposeren, in het ruime gebouw mag iedereen een eigen plek uitzoeken. Waar komt het werk het beste tot zijn recht, wat voelt goed en wat niet?  Sommige werken worden ter plekke gemaakt, het hoeft niet af te zijn, ook niet voor de opening, ook niet voor de finissage op 21 oktober 2018, het is enkel de einddatum van het continueren van werkproces. Het is een expositie waarbij het werk er mag zijn zoals de kunstenaar het wil, af of niet. Misschien is het voor sommigen ook gewaagd en een tikkeltje experimenteel om werk te exposeren wat nog niet geheel ‘af’ is, maar wanneer is een werk eigenlijk af, en wanneer nog niet? Is het belangrijk om iets te laten zien wat afgerond is, of is het juist de schoonheid van kunst om dit niet te doen? Dat een kunstwerk in progress is, laat juist het proces zien en wellicht de obstakels waar een kunstenaar mee te maken krijgt. Het is ook een stukje durven, jezelf blootgeven aan het moment, aan de omgeving en aan het werk.

Diversiteit in werk, maar dezelfde opinie
De vergaderingen die het kunstenaarscollectief had, zijn in augustus 2018 begonnen, Peter, Lise en Rudi begonnen echter in maart al met het cureren van kunstenaars. Op het statement werd divers gereageerd en er komen nog steeds verzoeken binnen voor deelname, “maar vierentwintig kunstenaars is voor nu genoeg”, aldus Peter. Er wordt beweging gecreëerd in de B.V. en zet kunstenaars aan het denken, hoe kunnen we samen de niet-kunstliefhebber enthousiasmeren voor kunst? Hoe kunnen we samen een sterk front vormen tegen het systeem dat beeldende kunst niet meer als meerwaarde ziet? De groep kunstenaars is daarom op diversiteit geselecteerd, hoe meer verschillende kunstenaars hoe meer verschillende uitingen van een gedeelde mening. De noodzaak van de expositie was voelbaar, de sfeer was haast grimmig, omdat iedereen zo fanatiek is om bij te dragen aan het feit dat kunst meer gezien moet worden. Dat het niet alleen in de White Cube hoort, maar juist daarbuiten ook haar kracht kan laten zien. Het sterk afgekaderde laten gaan is misschien wel nodig om Nederland B.V. te overtuigen van het (maatschappelijk) belang van kunst. In het collectief werkt iedereen samen, maar ieder behoud zijn of haar eigen identiteit, en dat is de kracht van De Aandeelhoudersvergadering 2018.

Sneak peak expositie
De expo is bijna een soort van activisme van de kunstenaars en dat is ook in sommige werken terug te zien. Jeroen Witvliet heeft bijvoorbeeld op katoen afbeeldingen gemaakt die sterk militaristisch overkomen. Soldaten, gasmaskers en honden met ontblote tanden. Het werk kun je interpreteren op diverse manieren en daar willen de curatoren ook naar toe. Niet van tevoren vertellen wat je precies gaat zien, maar de kijker wordt niet helemaal aan zichzelf overgelaten. Aan iedere kunstenaar is gevraagd of zij een mini-statement over het eigen werk willen maken om zo persoonlijk te vertellen waarom deze kunst zo belangrijk is om in de maatschappij te laten zien. Iedere kunstenaar bepaald zelf hoe ze hier mee omgaan. Een beroep op het associatieve vermogen van het publiek blijft natuurlijk nog steeds onderdeel van het geheel. In dezelfde ruimte hangt ook werk van Marinke Marcelis. Ook dit werk heeft een sterke lading, maar met een zacht randje. Met een haast cartoonachtige touch knalt haar werk van de vredige, witte muur. Peter Bouwmans raakte geïnspireerd door de zoektocht naar evenwichtige ongelijkheid. Het schilderij dat hij nu op locatie maakt heeft ook dat thema, evenals menselijkheid en diversiteit. Lise Sore gaat dit keer groots te werk, haar tekeningen met potlood heeft ze nog nooit eerder op dit formaat gemaakt. Al staande op de steiger worden de doeken opgehangen en staat de houten kist met tekengerei uitnodigend op haar te wachten.

Fundering en verder bouwen
Het statement van De Aandeelhoudersvergadering 2018 is een beginpunt voor de deelnemende kunstenaar. Een fundering waarop de maker zelf verder bouwt en werk ontwikkeld. Nu voor deze expo, maar ook voor een later vervolg. Het is namelijk de wens van Peter, Lise en Rudi dat het initiatief wordt opgepakt in Nederland, dat niet enkel de Aandeelhoudersvergadering in Breda is en niet alleen het jaartal 2018 draagt.

Deelnemende kunstenaars
Marinke Marcelis, Laurent Malherbe, Lise Sore, Loek Grootjans, Jeroen Witvliet, Sabine de Graaf, Maarten Bel, Robert Roelink, Martin en Inge Riebeek, Mischa Keijser, Jeroen Buser, Michiel van der Zanden, Rudi Bosch, Pascal Bastiaenen, Roel Sloot, Stijn Peeters, Atelier La Machine, Peter Bouwmans, Jordy Koevoets, John van Gils, Rutger van der Tas, Y. Né.