Agenda Artikelen Programma Zoeken Contact Partners Auteurs

De lethargische generatie

Een artikel in de Duitse krant Die Zeit van Daniel Gerhardt maakte me onlangs opstandig. De harde kritiek aan de jonge Duitse rockband AnnenMayKantereit die de auteur uitte was urgent, maar ook kortzichtig. Legt de auteur hier echt een probleem bloot dat een hele generatie (Generation Y/Millenials) aangaat? Wat moet de jonge generatie en de muziek, oftewel de kunsten, willen? Wat is hun kleinste gemene deler?

De begin twintigers van AnnenMayKantereit hebben hun zelf-geproduceerde eerste album Alles Nix Konkretes’ in maart 2016 uitgebracht. Daniel Gerhardt is in zijn recensie verontwaardigd omdat de band volgens hem over verandering zingt zonder iets te willen veranderen en dit in interviews blijkt te bevestigen. Daarnaast zijn de teksten en de muziek wat hem betreft fantasieloos en nietszeggend. Hij vraagt zich af waarom juist begin twintigers deze band vieren, missen hun muziek en teksten toch de grote dromen, de poëzie, er wordt maar het alledaagse leven beschreven zonder enige diepgang of bevraging ervan.

Ik kon de kritiek van Gerhardt niet helemaal volgen. Het klopt dat hun muziek en teksten voornamelijk een melancholisch welbehagen oproepen. Het is alsof je met je vrienden samen zit en aan de goede oude tijd terugdenkt, dan ben je aan het dromen zonder daadwerkelijk iets te willen verrichten. Is dat escapisme?

Ik heb niet het idee dat je naar hun muziek luistert om geconfronteerd te worden met grote vragen, je zal geen onverwachte levensvragen aan je hoofd geknalt krijgen, je kan gewoon de gehele avond in warme gevoelens zwelgen, alles wordt voor je ingevuld. Waar zijn de toekomstdromen, de drive voor een andere idee van samenleven? Zit het verborgen achter de attitude van de acceptatie van hun situatie of is het pure provocatie? Ik betwijfel het.

Wat niet in deze beargumentering past is dat de zanger van AnnenMayKantereit een lied met de Duitse rapformatie K.I.Z. op heeft genomen met de veelzeggende titel ‘Hurra die Welt geht unter’. Er wordt over een post-apocalyptische wereld verteld, deze is vrijer dan de huidige, zonder religie en het concept van geld. Hier wordt heel duidelijk een standpunt ingenomen, maar dat is men van K.I.Z. ook gewend. Hoe past Henning May de zanger van AnnenMayKantereit hiertussen? De overeenkomst zou het onbehagen over de maatschappij kunnen zijn, maar waarom komen deze gedachtens in hun teksten niet zo sterk aan bod?

Wat wel voelbaar is, is een onbehagen over de verwachtingen vanuit de maatschappij op het individu, zoals bij het lied ‘21, 22, 23’. En toch gaat het in het algemeen bij AnnenMayKantereit over kleine alledaagse pijn, deze blijft op de schaal van het individu, lijkt geen noodzaak voor de maatschappij te hebben. Het lijkt gewone muziek over het gewone leven, terwijl van de jonge generatie altijd meer verwacht wordt dan zich bij het ongenoegen over hun situatie neer te leggen. Leggen zij zich er echt bij neer of leggen ze het huidige leven bloot, waarin weinig tijd en ruimte voor het individu en zijn opstandige vragen blijft?

Is het de bevrijding van het constant meer te moeten willen wat de aantrekkingskracht van deze band uitmaakt? Willen AnnenMayKantereit zich van deze verwachtingen onttrekken of zijn ze nog op zoek naar hun positie?

Ik begrijp de essentie van Daniel Gerhardts kritiek, het is inderdaad zorgwekkend als de jonge generatie van nu niks lijkt te willen en het liefst niet met moeilijke vraagstukken geconfronteerd wilt worden. Het zijn legitieme zorgen, maar hij heeft zijn oordeel al klaar liggen. Juist aan dit voorbeeld kun je al de vragen over de huidige generatie spiegelen. Een generatie die onder een enorme prestatiedruk staat, die juist tijd en ruimte hoort te krijgen om over het leven na te zinnen en hun onbehagen te doorgronden.

Zonder deze basisbenodigdheden kunnen (jonge) mensen en kunsten en dus muziek, niet tot hun bloei komen. Terwijl de wereld deze hard nodig heeft, omdat zij samen de instantie vormen, die de bestaande wereld met nieuwe en oude vraagstukken en ideeen confronteert, die vragen stelt over de huidige wereld en haar samenhangen, verleden en mogelijke toekomst.

Tijd en wilskracht zijn nodig om te groeien, zoals in het lied ’21, 22, 23′ van AnnenMayKantereit wordt aangeduid.

 

Ter vergelijking, drie nummers over verlies en zich afgescheiden van de wereld te voelen:

 

AnnenMayKantereit – Wohin du gehst

Hij beschrijft de situatie van twee vrienden, die zich niks meer te vertellen hebben, dat jammer vinden, maar er ook niks tegen weten te doen. Ze vragen allebei niet meer wat de andere van plan is.

 

Tocotronic – Ich möchte irgendwas für dich sein

Dit lied bestaat uit twee zinnen:

Ich möchte irgendwas für dich sein,

Am Ende bin ich nur ich selbst.’

 

Ik wil graag wat dan ook voor je betekenen,

Uiteindelijk ben ik alleen ik.’

 

Die Goldenen Zitronen – Mila

Trekt de eenzaamheid en het verlies van vrienden naar een grotere context, het afgescheiden voelen van de wereld. Hij is niet alleen letterlijk de verbinding met zijn vrienden kwijt, maar de voeling met de maatschapij.

 

Foto: AnnenMayKantereit – http://annenmaykantereit.com/admin/resources/poster-w2560-1.jpg