Should I tell you now or at the End? Emily Bates

Dat de Nederlandse natuur een grote rol zou krijgen in haar werk had Emily Bates nooit eerder kunnen bedenken. De van oorsprong Britse kunstenaar woont al jaren in Amsterdam en reist voor haar werk vaak naar het Verre Oosten om daar de natuurlijke omgeving in afgelegen gebieden te fotograferen. Nu dat niet mogelijk is, verbleef ze op het landgoed De Moeren waar ze tot haar eigen verbazing, behalve verschillen, ook veel overeenkomsten ontdekte met Azië.

Silently, you stood and watched me fall

Emily zoekt in haar werk naar de geschiedenis van het landschap en de rituelen die daarvan deel uitmaken waar ze een eigen interpretatie aan geeft. Het zijn landschappen waarvoor ze ver van huis gaat. Met de gedachten die onderweg komen maakt ze een persoonlijk verhaal, om de dingen een plek te geven al is het alleen maar voor zichzelf.

“Why do we make photos? What draws us in? Trying to feel it and not to search for it. Ik liet het hier in de Moeren over mij heenkomen. Alles wat me interesseerde viel op zijn plek. Als kunstenaar neem ik beelden mee in mijn hoofd, dingen zoals de omgevallen bomen uit Japan* die ik hier herken. Zo ook de bomen, de Vincent van Goghbomen zoals de Knotwilg. Sommigen lijken meer op mensen. Om de natuur te respecteren moet je erover nadenken en accepteren dat dingen veranderen. Als beeldend kunstenaar werk ik met fotografie. Het maken van foto’s is voor mij de basis van herkenning. Er moet iets gebeuren, maar wat dat weet ik pas later. Door alleen analoog te fotograferen kan ik afstand nemen van het onderwerp en daarop reflecteren. Ik zie de negatieven soms na maanden, wat een emotioneel proces is. Het is niet altijd wat ik verwacht. Ik weet nu ook niet wat ik heb gemaakt alleen dat ik niet meer terug kan, alles is anders als ik opnieuw kijk. Alles in dat proces speelt een rol.”

*Hasegawa Tōhaku (Pine Trees)

Obsessed with swimmingpools

De stem van Vincent zat in haar hoofd als ze liep, maar het was ook Henriette Roland Holst waarin Emily zich verdiepte. Ze ging op zoek naar de zwemplekken zoals die ooit door Henriette zijn gebruikt. Verscholen achter de Rododendron kwam ze er een tegen, overwoekert door de invasieve exoot die ze vooral kent uit Sussex, waar ze vandaan komt.

“Survival is based on respect. Respect voor de natuur alleen de Rododendron daar kan ik niet van houden, te tuttig en niet echt mooi. Ik beschouw ze als een symbool voor landgoederen waar ze toch altijd weer verschijnen. Ze hebben de oude zwemplek van Henriette verkleint en vervuilt, en al stond het me tegen vond ik toch dat ik erin moest gaan. Waarom weet ik niet precies.
Ik ging daarna door met mijn zoektocht naar water, wat weer deel uitmaakt van het Nederlandse landschap, en zocht de oude zwemplekjes op. De meeste zijn meer een moeras dan een poel. Ik heb rondgevraagd naar locaties en via Google Maps en de vormen opgezocht die ik in inkt heb geschilderd om de topografie van het water vast te leggen. Ik ga hierop door in mijn fotografische sculpturale vorm dat hopelijk tot een boek zal leiden.”

Behind the Rhodendron

Met het veranderlijke weer van de afgelopen twee maanden was het is beter om geen vast plan te hebben. Zo ontstond er een natuurlijke verdeling tussen werken buiten (fotograferen) en werken binnen (tekenen). De variatie was goed voor Emily, door zo de controle te houden over het geen controle hebben, kreeg het werkproces een eigen dynamiek.

“Waarom moeten we kiezen? Ik gebruik ook verschillende materialen en technieken waaronder textiel en het tekenen. Ik ben nu met Japanse kaligrafie aan de slag gegaan, iets wat ik nooit heb geleerd, maar ik heb wel eerder het materiaal meegenomen uit Japan. Ik koos ervoor om de Rododendron te schilderen, ik wilde experimenteren met het onderwerp van mijn dislike. Ik heb geprobeerd de Rododendron op de foto te zetten, maar dat was lastig, de kleur moeilijk, de bladeren vettig met een ondefinieerbare donkerheid. Reden genoeg om te experimenteren en te onderzoeken of het penseel dat wel kan vastleggen. Hoe het penseel een eigen wil heeft, welke compositie ik nodig heb en hoe anderen dat hebben gedaan. De hele muur van deze prachtige grote schuur kon ik zo vullen met talloze tekeningen als een soort van meditatie. Ik houd nog steeds niet van de Rododendron, maar hield er wel van om te werken met iets dat ik verafschuw. Reflecting my emotions of dislike and trying to transform them. Or accept them.”

Rearrangements of an emotion

Deze residency bood Emily de nodige vrijheid om nieuwe dingen te starten die ze later nog wil voortzetten in de zomer door nog een keer in deze omgeving te verblijven. Ze is nog niet toe aan het oude normaal en, al is het niet te vergelijken met de drukke parken van Amsterdam, toch is hier minder afzondering dan verwacht en zelfs sprake van mystiek.

“Zonder dat ik ernaar zocht vond ik in de omgeving van Zundert een vreemde plek. Elk weekend legde iemand daar iets neer als een soort offer. Ik weet niet wie of waarom, maar ik moest erom glimlachen. Ik heb in Azië veel onderzocht over het sjamanisme en dat je zoiets hier ook kunt aantreffen voelt als een cadeau. Bizar wat er lag, noten, vis, avocado en toch weer die Rododendron, niets lijkt toevallig. Ik moet nu besluiten of al die lagen die ik ben tegengekomen bij elkaar komen, of dat ze juist heel verschillend zijn. In mijn werk zoek ik het ritueel, in mijn proces de handeling. De Nederlandse natuur mag een grotere rol krijgen in mijn werk. Het is mooi, maar wel plat. Ik miste eerst de bergen, dat maakte me zelfs emotioneel. Ik ging zelfs in greppels staan om zo toch een idee van een heuvel te hebben. Er zijn niet alleen diverse landschappen, maar ook verschillende manieren om het te benaderen. I was grateful to have the opportunity and view afresh the Dutch landscape.”