# Insta-art

Instagram is het social media platform waarop mijn werk als eerste te zien is. Mijn feed geeft een actueel beeld van de ontwikkeling van mijn werk, vrijwel zonder tekstuele uitleg te geven. Ik kies er, bij werken waar ik een langere periode aan bezig ben, voor om updates uit het maakproces te delen. Zo hoop ik een indruk te kunnen geven van de tijd die een werk nodig heeft om te ontstaan. Ik deel ook testjes, kleine experimenten met materialen of tekeningen.

Bovenstaande screenshot van mijn Instagram-account op 10 mei 2019 zou ik samenvatten als ‘lijnen, licht, structuren, momenten, dichtheid’. Deze beelden en woorden zetten mij aan tot denken tijdens het maken van nieuw beeld. Zo vormt zich een doorlopend artistiek onderzoek dat zich uitbreid door het blijven waarnemen van de omgeving, denken vanuit fenomenen als licht en termen als ‘textuur’ en de neerslag daarvan in beeldend werk.

Het is een manier om mijn werk, in de vorm van data, toe te voegen aan het internet. Ik vind het interessant hoe het internet vergelijkbaar is met hoe ons brein werkt. De bewegingen die er plaatsvinden zijn voor iedereen uniek en voor iedereen hetzelfde. Er zijn bewuste processen die bestaan uit alles waar we de weg naartoe kennen (zoals www.google.com). En er zijn onbewuste processen, waaronder voor de meeste mensen mijn Instagram-account zal vallen. Het is niet vanzelfsprekend dat jij daarbij terechtkomt, intussen bestaat het account wel. Hierin zie ik een overeenkomst in mijn werkwijze met materialen. Ik werk het liefst met materiaal dat er al is. Een ballpoint, papier, afval- en verpakkingsmateriaal zijn bijna overal te vinden. Ook daarvan is het voor veel mensen niet vanzelfsprekend deze te gebruiken als materiaal voor een kunstwerk.

Op mijn Instagrampagina is veel werk te zien dat nog nooit in een expositie terecht is gekomen, en waarbij dat in veel gevallen ook niet gaat gebeuren omdat ik het meer als schets beschouw, of het geen meerwaarde geeft aan de bepaalde selectie werk die getoond word. Het dient in de eerste plaats als een overzicht voor mijzelf waarbij zichtbaar gemaakt wordt welk werk gemaakt is in de afgelopen periode en welke richtingen mijn onderzoek aftast. Kleine stappen die vaak voelen alsof er geen vooruitgang plaatsvindt, vormen met elkaar en via mijn feed achteraf gezien een continuïteit. Ik wil in mijn werk aftasten door herhalingen te gebruiken, door een steeds weer terugkerende visie op dezelfde onderwerpen die telkens vanuit een enigszins andere hoek bezien worden.

De foto’s uit het werkproces worden afgewisseld met beelden die ik tijdens mijn wandelingen langs de kustlijn, thuis tijdens het staren naar het licht dat veranderd of op ontdekkingstochten door steden heb opgemerkt. Deze beelden zijn de opname van informatie en ervaringen die de wereld mij geeft. De krassen en lijnen waaruit de tekeningen bestaan zijn een poging om de onbewuste processen die dit opnemen, ervaren en verwerken vormt weer te geven.

Deze vorm van inzicht geven in het werkproces voelt niet als een inbreuk op het belang van het alleen zijn tijdens het maken. Instagram is een soort scherm waarop beelden gedeeld worden, terwijl ik achter de schermen ongestoord en liefst alleen verder kan werken. Ze verminderd de behoefte aan het fysiek exposeren van mijn werk, dat, hoewel het mijn vertrouwen in het werk en de noodzaak ervan versterkt, ook veel energie en tijd kost die ik vaak liever in het atelier doorbreng met het maken van nieuw werk.

Eens in de zoveel tijd dient zich een verlangen aan om wél fysiek te exposeren. Dan ben ik dankbaar om op diverse plaatsen te mogen werken en daar de vrijheid en het vertrouwen te krijgen om aan een expositie te werken. Dat vertrouwen is voor mij cruciaal. Daardoor kan ik focussen op de ruimte waar ik ben en mijn werk, in plaats van continue rekening te houden met ‘wat de verwachtingen zijn’. Een expositie dient dan ook weer om overzicht te krijgen, en nieuwe combinaties van beelden te laten ontstaan. Er ontstaat dan een geheel andere context voor de beelden dan in het atelier of op Instagram het geval kan zijn. Een expositie voelt dan vaak als een nieuw werk, dat het eerder gemaakte beeld gebruikt als ingrediënt, of als een manier om de resultaten van een werkperiode te delen.

Werkperiodes zijn een invloedrijke vorm van ‘atelier tijd’ in mijn proces. In een werkperiode gebruik ik een ruimte als tweede atelier, waarin nieuw werk ontstaat. Hierbij liggen het tonen en maken van het werk heel dicht bij elkaar. In sommige gevallen is het proces zelfs openbaar toegankelijk en heb je als bezoeker de mogelijkheid om direct in het maakproces mee te kijken. Dit is een open opstelling waarbij het werk maken en werk tonen als het ware een performatieve handeling worden. Ook als er op bepaalde momenten geen bezoekers zijn, voelt het werken in zo’n ruimte als een performance voor mij.

De werken en foto’s op Instagram verdwijnen vrijwel onmiddellijk in een enorme zwerm van ‘plaatjes’. Kunstwerken, eten, schoenen en natuur krijgen een zelfde status, die van ‘een plaatje op internet’. Dat het werk op deze manier opgaat in de wereld van het internet, dat op vele manieren is gebaseerd op en gecreëerd naar hoe wij mensen werken en denken, vind ik verontrustend geruststellend. Dit klinkt misschien vergezocht maar ik vind het interessant dat mijn werk, waar ik uren en dagen en jaren levenstijd aan besteed, kan opgenomen worden in dit systeem. Hoewel we weten ‘hoe het internet werkt’, dat er snelwegen zijn en olifantenpaadjes kunnen ontstaan, kunnen we ons niet bewust zijn van alle informatie binnen het systeem. Omdat we weten hoe het werkt zijn we wel in staat om bepaalde informatie tot de oppervlakte te laten komen. Is dit dan de versmelting van kunst en leven die onze voorgangers in de conceptuele kunst voor ogen hadden? Wat vertelt ons dat over de houdbaarheid van een kunstwerk, van een moment?

Door de snelle opeenvolging van beelden vind een enorme relativering plaats, waardoor de andere kant van het ‘plaatje’, in mijn geval de uren in het atelier, volkomen ridicuul lijken te worden. Het opbouwen van een beeld is een afgezonderd en vaak tijdrovend proces. Tijd is het kostbaarste wat we hebben en onze maatschappij vraagt ons deze tijd nuttig te besteden. Hierbij bedoelen we ‘nuttig’ in economische zin. Het alleen-zijn wordt daardoor een radicale keuze: er ontstaat tijd die zich onttrekt aan economische maatstaven of motieven.

Het online delen van inspiratie, het proces, gedachten en werk zie ik als het voeden van het onbewuste van het internet. Het internet is voor vrijwel iedereen toegankelijk, het neemt continue data op, maar het is onmogelijk om als internetgebruiker alle data te overzien. Ook musea, galeries en presentatie-instellingen zijn voor iedereen toegankelijk, ze nemen continue kunstwerken, objecten en dergelijke op, maar niet iedereen gaat daarheen.

In tegenstelling tot het internet en musea is je onbewuste een vrij ontoegankelijke plek, het neemt continue dingen op en ordent deze, geholpen door je nachtrust. Het onbewuste zorgt ervoor dat we momenten passeren waarop een beslissend bewijs geleverd wordt. Pas later merken we dat we zonder het zelf te weten een omvangrijkere werkelijkheid in ons opgenomen te hebben.