JUST GRADUATED // Sjoerd Geerts

“Datarama” is ontstaan vanuit Sjoerd Geerts zijn kritische kijk op de mens in relatie tot technologie, onze omgang met data. De door hem ontwikkelde installatie stelt de gebruiker in gelegenheid een product te kopen met persoonlijke informatie. Alles wat de gebruiker invoert dient als betaalmiddel, maar zorgt ook voor de vorm van het product. In eerste instantie lijkt het werk niets meer te zijn dan een leuke beleving.

De machine, verkleed als kermisattractie met bijbehorende lichtjes en geluidjes, belooft de gebruiker een uniek product in ruil voor het beantwoorden van wat “onschuldige” vragen. Op een klein schermpje wat ons herinnert aan de 8-bit games verschijnen meerkeuzevragen over bijvoorbeeld je seksuele geaardheid of hoe vaak je per dag je tanden poetst. Na elk antwoord graveert het apparaat gekleurde lijnen in iets wat lijkt op een pennenbakje of een vaas.

Er wordt echter niet verteld wat er vervolgens met deze informatie gebeurt. “Ik probeer met het werk de gretigheid van de mens aan te spreken. Ik bied ze iets unieks, een blok plastic dat niemand anders heeft. In ruil voor informatie waarmee ik mensen op allerlei manieren zou kunnen manipuleren of kaalplukken.

Met Datarama probeert Sjoerd aan te tonen hoe ver mensen gaan voor bevrediging op korte termijn en daarbij niet nadenken over de consequenties van hun acties op langere termijn. “Eigenlijk speel ik hetzelfde spelletje als Google en Facebook, maar dan fysiek. Het idee van genaaid worden waar je bij staat. Iets dat zowel op de kermis als op het internet gebeurt. “Maak hier een gratis account aan”. Volgens mij mag het duidelijk zijn dat voor niets alleen de zon op komt, ook op het internet.”

Hoewel hij er op had geanticipeerd stond Sjoerd er versteld van hoe gedachteloos mensen zijn installatie gebruikte. “Het publiek bleef maar gevoelige informatie invoeren. Als ik hierover in gesprek ging zagen de meesten wel in dat onze huidige omgang met data niet helemaal oké is. Toch bleef het daar bij. Ik denk dat dit simpelweg komt doordat wij als consument nou eenmaal niks meer te zeggen hebben over hoe wij omgaan met techniek. Grote instanties hebben een monopolie op het digitale landschap en het is als individu nagenoeg onmogelijk om hier tussen te komen. Er is een verandering nodig in onze mentaliteit. We hechten meer waarde aan consumeren dan controleren, en dan houdt verandering in dit geval al snel op.”

“Het werk is voor mij ook een manier om mijn positie als ontwerper in deze tijd aan te duiden. Een machine waar binnen vijf minuten ‘uniek design’ komt uitrollen klinkt als best serieuze concurrentie. Nou heb ik de machine natuurlijk zelf gemaakt, maar ik vind het wel interessant om na te denken over wat mijn rol als ontwerper zal zijn in een wereld met mechaniek en robots. Waarom zou ik nog een uur op een stuk hout gaan inhakken als een machine dat binnen tien minuten kan? Is de technologie het einde van het makerschap of zal de machine nooit een menselijk niveau kunnen bereiken? Interessante materie waar nu nog tijd voor is om over na te denken. Er komt een dag dat we onszelf voorbij zijn met onze technieken, en dat is ook de dag dat het niet meer een kwestie is van de stekker eruit trekken..”