Rutger van der Tas: de betekenis van nieuwe technieken voor het conceptuele denken als kunstenaar

Ik vraag me af of in hoeverre ‘internet’ een nieuwe techniek is. Het ligt vooral in het gebruik ervan, en hoe je het inzet. In eerste instantie was het altijd voor mij een medium om mijn werk aan een online publiek te tonen. Om op het internet vindbaar te zijn. Nu is het een manier geworden om aanwezig te zijn. Voor mijn Nederlandse publiek gebruik ik Facebook. Twitter zet ik meer in voor de Engelstalige volgers, en Instagram is voor beiden. 

Mijn website is een plek waar ik wat meer informatie kwijt kan, maar dat betekent ook extra werk om deze up-to-date- te houden. 

Daarnaast maak ik de laatste tijd gebruik van https://beta.cent.co/ dit is een website waar je makkelijk een artikel kunt publiceren. 

Naast deze handige manier om informatie over te dragen is internet voor mij een plek om mijn werk op te verkopen. Letterlijk mijn werk. Niet een kopie, maar origineel werk. Ik hoor je denken origineel werk op internet, kan dat? Ja, dat kan.

Je hebt waarschijnlijk wel gehoord van Bitcoin. (Nee, ik ga geen verkooppraatje houden over het investeren in deze cryptomunt.) De tech achter dit fenomeen is blockchain. En in combinatie met een smart-contract is het mogelijk om originelen te creëren op het internet. (Onderaan vind je handige linkjes met meer informatie.) Voor mij betekent blockchain heel veel. Mede door SuperRare.co en het Async.art platform ben ik anders gaan kijken naar mijn werk. Er is hierdoor een heel nieuw onderzoek ontstaan.  

In mijn offline manier van werken gaan veel fases verloren onder de steeds dikker wordende laag verf. Deze fases legde ik vaak al vast op foto’s, maar deze stapelden zich op in mapjes op het bureaublad. Soms maakte ik er digitale collages van, maar dat leverde weer de vraag op of het een gelimiteerde artprint moest worden of een afdruk op een t-shirt. Het uitzoeken naar de juiste offline vorm voor deze online werken kostte waardevolle tijd en het leverde eigenlijk nooit het gewenste resultaat op. 

Offlineschilderproces 

Ik duw en trek met verf
Ik snij bij en schuur af
Het beeld groeit door tijd
Ik stel scherp en leg vast

Sommige doeken en panelen staan al jaren in mijn ooghoek te prikken, omdat ze beetje bij beetje steeds verder worden uitgewerkt of, soms, deels moeten worden gewist om later te herstarten. 

Ik kill hierbij een hoop darlings. Dit werkproces is niet efficiënt als je geregeld nieuw werk wil produceren. Ik produceer wel regelmatig ‘nieuwe’ beelden die ik publiceer op internet, maar het zijn bijna altijd tussenfases van een langlopend proces.

SuperRare.co

Sinds vorig jaar ben ik werk gaan publiceren op het platform van SuperRare.co. Mijn digitale collages veelal opgebouwd uit offline werk werden digital collectibles. Het proces dat voorafgaat aan het kunnen plaatsen van een digitaal werk op deze site heet tokenizen. Wat je dan eigenlijk doet is een digitale afbeelding voorzien van een ‘paspoort’.

Dit is een screenshot van het ‘paspoort’ van “The Temptation of Saint Anthony”   : 

Het schilderij zelf hangt bij mij thuis aan de muur, maar de digitale versie, waar ik bewegende elementen aan het toegevoegd, is verkocht.

De transactie die hiervoor nodig was, de handeling om het werk van mijn eigendom naar dat van een verzamelaar te laten gaan, staat ook vast. Omdat het werk eerst is voorzien van een ‘paspoort’ en is toegevoegd aan mijn wallet als een op zichzelf staande digitale entiteit is het mogelijk geworden om het te verhandelen. Je kan het verloop van de verschillende verkopen van deze digitale werken allemaal teruglezen op mijn profielpagina van SuperRare. Alles is transparant.

Een digital collectible wordt overigens vaak een NFT genoemd. Non-Fungible-Token.  Een simpel voorbeeld om een NFT te beschrijven is deze “een biljet van 10 euro kan je ruilen voor een ander biljet van 10 euro ; het staat gelijk aan elkaar en behouden de waarde die erop staat.  Maar wanneer je twee schilderijen van dezelfde maat hebt, hoeft dit niet te betekenen dat ze hetzelfde waard zijn. Een werk van Rembrandt is iets meer waard dan een schilderij van mij. Ook al zouden ze hetzelfde formaat hebben. Een ander onderscheid dat je kan maken is dat de waarde van NFT kan stijgen of dalen. Een NFT is een uniek item online met een eigen ID-bewijs en de mogelijkheid om in waarde te stijgen of te dalen en je kan het verhandelen.

Ondertussen is mijn werk is binnen de crypto wereld niet onopgemerkt gebleven, zo heeft het op verschillende online en offline conferenties gehangen.

Even terug naar Async.art

Begin dit jaar werd ik gevraagd om een mee te doen met de lancering van dit platform. Conlan Rios mailde mij omdat hij graag een video-afspraak wilde maken om het een en ander uit te leggen over het platform dat hij en zijn vrienden aan het bouwen waren. Ze komen uit de gaming-industrie en zagen mogelijkheden die blockchain kan bieden voor digitale kunst in combinatie  met data en smart contracts.

Het eerste werk dat op Async werd gepubliceerd was de collaboratie van 13 kunstenaars waarvan ik er één was. Wanneer je de pagina bezoekt zie je de lagen, de kunstenaars, de master en de prijzen vermeld staan.

Het werk is opgebouwd uit laagjes. Alle deelnemende kunstenaars hebben een figuur voor hun rekening genomen. De tafel, de vloer, het plafond en de muren zijn ook verdeeld.  Veel van deze laagjes hebben ook weer variaties. Alsof je een pet hebt, maar deze wel eens wil afwisselen. De maker van de laagjes. De kunstenaar zelf heeft besloten om bijvoorbeeld drie varianten te maken en de mogelijkheid om te switchen bij de eigenaar van de laag gelaten.

De eigenaar van een bepaalde laag kan dan zelf bepalen welke variatie hij/zij in het werk tentoon wil stellen. Ik geloof dat ‘Jezus’ in ‘The First Supper’ drie variaties heeft en dat de maden onder de tafel er ook niet altijd hoeven te liggen. 

Op deze manier is het mogelijk dat er meerdere mensen eigenaar zijn van een deel van het werk. Dit werk, net als alle andere werken op Async, bestaan uit een Master en de Layers.  De Master kan door iemand anders zijn gekocht dan de laagjes. Zo kan het zijn dat de eigenaar van de Master helemaal geen laagje bezit. Maar wanneer de eigenaar van een laagje een andere variatie activeert is deze van invloed op het beeld in de Master. 

First Supper: Shortcut, Josie, Sparrow, mlibty, Vans Design, Alotta Money, Twisted Vacancy, Coldie, Hackatao, XCOPY, Matt Kane, Rutger van der Tas en Digital

Het platform geeft je als kunstenaar de mogelijkheid om na te denken over wat je wil laten zien, maar je kan ook nadenken over een mogelijke trigger die het beeld op zijn kop zet. Op dit moment kan je ervoor kiezen om een bepaalde laag te koppelen aan bijvoorbeeld de dag en nacht cyclus van een zelf te bepalen plek in de wereld. Het onderstaand artikel Day : Night gaat hier dieper op in. 

Voor mij geeft dit platform mij de ruimte om met de laagjes, de tussenfasen, van mijn offline werk te spelen. Ik kan ze gebruiken in digitale collages, ik kan ze inzetten als onderlaag van een Master. Een laag die je dan wel kan bezitten, maar die niet ziet als je alleen naar de Master kijkt. Je weet dan dat het er zit, maar je ziet het niet altijd. Om deze onderlaag dan toch zichtbaar te maken, kan je er als kunstenaar voor kiezen dat de laag voor de onzichtbare laag op een bepaald moment van de dag tijdelijk weg is. Alsof je het mondkapje van je gezicht even naar beneden doet en zo je glimlach laat zien. We weten dat je die hebt, maar deze is wel bedekt. 

Op dit moment ben ik samen met Ytje Veenstra een werk aan het maken dat bestaat uit twee scènes. Het heeft en verschillende karakters die verschillende attributen hebben. Deze kunnen in beide scènes opduiken, het ligt er maar net aan hoe de eigenaar van de desbetreffende laag wil omgaan met deze karakters of de attributen. 

Het is namelijk ook nog mogelijk om de laagjes verschillende eigenschappen mee te geven. Zo kan je ervoor kiezen karakters of attributen over het canvas te laten zweven, ze kleiner of groter laten worden, maar ook roteren of doorschijnend laten worden behoort tot de opties. Zo kunnen Ytje en ik de karakters maken, ze verschillende mogelijkheden meegeven, maar is de eigenaar van de laag uiteindelijk degene die er mee kan ‘spelen’. Deze kan dan de karakters zo neerzetten in de scene dat er een nieuwe situatie ontstaat. Een nieuw verhaal. 

Het uit handen geven van delen van het werk heeft iets dat me intrigeert. De eigenaar heeft bepaalde rechten gekregen door het werk te kopen. De parameters waarbinnen deze rechten liggen heeft de kunstenaar bepaald. Ik als kunstenaar kan dus nadenken over wat ik de nieuwe eigenaren van het werk ermee kan laten doen. Hierdoor ontstaat er een nieuwe verbinding met het werk. In het werk Day : Night geef ik de eigenaren van de laagjes gedurende de Night-periode de ruimte om de lagen het hele digitale canvas over te laten gaan. Roteren, verplaatsen, vergroten, verkleinen en transparant worden. Alles ligt open om te proberen. Maar zodra het weer Day wordt klikt alles weer terug naar de compositie die ik heb gekozen. 

De mogelijkheid om mijn werk te koppelen aan verschillende programmeerbare opties heeft mij op een andere manier naar mijn werk leren kijken. Er zijn zoveel nieuwe dingen om te ontdekken die offline niet mogelijk zijn. Het heeft mijn offline werk een nieuwe functie gegeven. Voor mijn gevoel klopt het nu meer dan voorheen. Alles wat ik offline maak en goed genoeg is kan ik digitaliseren en gebruiken voor mijn NFT’s. 

Voor mij is dit een hele natuurlijke stap. Het voegt iets toe aan mijn werk. Online en offline complimenteren elkaar. Mijn online werk groeit door mijn offline-inspanningen en mijn schilderijen krijgen ruimte in de digitale wereld. Ik kan nieuwe verhalen vertellen met de flarden aan herinneringen die ik door de jaren heen heb verzameld. En door het publiek de ruimte te geven om er mee te spelen binnen de door mij aangegeven grenzen maakt dat het niet alleen meer mijn werk is, maar ook van anderen wordt. 

Ik begrijp dat een hoop van wat ik hierboven heb geschreven enorm abstract klinkt, en dat het vragen oproept. Deze wil ik graag beantwoorden, dus mocht je meer willen weten kan je gewoon contact met me opnemen. 

bronnen

www.rutgervandertas.com
Day : Night –> https://beta.cent.co/+rqvdwy
‘Held Myself up to the Light’ –> https://beta.cent.co/+jp75ry
https://medium.com/@caoyinshanghai/rethinking-the-scarcity-of-crypto-art-5c6001d42272
https://async.art/u/rutgervandertas
https://superrare.co/RutgervanderTas

Blockchain en gerelateerde informatie:
https://www.voordewereldvanmorgen.nl/duurzame-blogs/blockchain-wat-is-dat
https://metamask.io/