Rachel van Vliet: tijd, tekst en beeldende kunst

Rachel van Vliet (’94) behaalde in 2018 haar bachelor Fine Art aan de HKU. Ze wil met haar werkperiode bij Witte Rook uit haar dagelijkse routine stappen en haar werkproces van een afstand -kunnen- bekijken. Haar aanpak van situaties is door de jaren heen een routine geworden, een gewoonte met onbewuste beslissingen. Deze wil Rachel bevragen en dat doet ze door zichzelf buiten haar normale omgeving te plaatsen. De nieuwe, onbekende omgeving van Witte Rook geeft haar inzicht in de manieren die inmiddels helemaal eigen zijn: het doorbreken van gewoontes en patronen.

Rachel is kunstenaar geworden, zodat ideeën en gedachten in haar hoofd op een voor haar logische manier kan verwoorden. Het is een andere communicatievorm naast de gesproken en geschreven vormen die normaliter gebruikt worden.

“Je kan zo veel zeggen met iets simpels als kleur of structuur. Het is interessant om te kijken hoe je de traditionele communicatie vormen kan combineren met een wat vrijere opvatting.”

Onderzoek en beschrijven van gevoel

Haar kunstenaarspraktijk beschrijft ze dan ook als een onderzoek en een gesprek tussen haarzelf, haar werk en een eventuele derde partij dan over een vast kader van materiaal of concept. Het dagelijks leven is de grootste inspiratiebron van Rachel. Alles wat ze ziet, hoort of voelt. Alles waarbij ze geprikkeld wordt om op een bepaalde manier te reageren dan gebruikelijk. Het gevoel wat ze krijgt wanneer het lijkt als de dagen eindeloos aanvoelen, maar de weken oplossen in het niets. De geur van regen die haar naar buiten lokt, maar je ook laat verleiden tot het begraven van jezelf in je bed.

“Maar, misschien als je het heel klein onder op een schoenzool schrijft in een grijsblauwe kleur, of als je een regendans verstopt in een stoffige ruimte onder het bed. Misschien kom je dan beter in de buurt van wat je bedoelt.”

Tijd…

Momenteel probeert Rachel het thema tijd te benaderen vanuit een meer tastbare kant. Door bijvoorbeeld te kijken naar het voorbijtrekken van wolken, hoe dit je beleving van tijdsverloop kan beïnvloeden. Daarnaast heeft tekst deze twee weken haar focus. De residentie geeft een vervolg aan Rachels onderzoek naar het integreren van korte tekst in beeldend werk. Met een kritische blik stelt Rachel zich de vragen welke plek tekst inneemt binnen haar werk en wat de mogelijkheden van verschillende vormen tekst zijn.

“Ik heb mijzelf voorheen voornamelijk als schilder gezien, hoewel ik lang niet altijd in dit medium werk. Vanuit deze achtergrond heb ik een soort angst ontwikkeld voor tekst in, naast of bij andere kunstvormen. Zo heb ik geleerd dat tekst alleen maar afleidt of uitlegt. Pas toen ik het medium weven ontdekte durfde ik tekst weer toe te laten in mijn werk. Nu vraag ik me af: kan ik tekst ook in andere media gebruiken, misschien zelfs in het schilderen?”

Hieruit vloeit de vraag, want als geweven tekst niet het enige mogelijk gebruik van tekst is, kan Rachel ook teksten schrijven, schilderen, uitspreken, opnemen, afspelen of zingen? Wat kan en wil ze allemaal met tekst?

“Bij de laatste vraag komt de schilder in mij weer naar voren. Ik vind het belangrijk een balans te vinden tussen vorm en inhoud. Tekst wordt gelezen, een afbeelding wordt bekeken; twee verschillende hersengebieden worden aangesproken. Maar wat gebeurt er als er als een afbeelding naar tekst wordt gekeken, of juist een afbeelding wordt gelezen. Ik wil hierop proefondervindelijk mijn eigen antwoorden proberen te vinden en zo een duidelijker standpunt kunnen innemen over tekst in mijn beeldend werk.”

Plek in kunstwereld vs. plek van kunst in leven

Rachel heeft niet veel nodig om te kunnen werken. Ze neemt wat basis benodigdheden mee en dan kijkt ze vanuit daar wat ze kan maken. Deze twee weken gebruikt ze de vrijheid om met andere ogen naar haar werk te kijken. Ze is gericht op rust vinden in haarzelf en in haar werk. Of dat gebeurt door een plek te vinden in de kunstwereld waar ze zich thuis voelt, of door een persoonlijke zoektocht naar de plaats van kunst in haar leven weet Rachel nog niet. Deze korte residentie zet haar onderzoek in ieder geval voort. Voorbijtrekkende wolken als metafoor voor het verstrijken van onderzoek: dromen -tijd- vangen in tekst en beeldende kunst.