You have to sell yourself

In 2018 zijn wij afgestudeerd als autonoom beeldend kunstenaars aan het AKV|St. Joost in Breda. Sindsdien hebben we ons veel bezighouden met diverse vraagstukken over succes en geluk. In hoeverre heb je succes en geluk in de hand? Hoe zet je je ambities om in successen? Wat betekent het om succesvol te zijn? En in hoeverre speelt geluk een rol hierin?

Uit dit artikel van Rutger Pontzen in de Volkskrant van 25 oktober 2019 maken wij op dat drieduizend museumafgevaardigden zich massaal gaan inzetten voor het dekoloniseren van hun musea. Ze lijken een checklist af te gaan waarin ze niet voor elkaar onder willen doen. Anti-kolonialistische tekstbordjes, meer vrouwen en kunstenaars met een niet-westerse achtergrond. De checklist geeft echter weer dat het ‘naar behoren betalen van kunstenaars’ niet direct bovenaan het prioriteitenlijstje staat. Als deze topmusea al niet de urgentie hiervan inzien, hoe kan je als kunstenaar dan (financieel) succes behalen?

Bron: https://www.a-n.co.uk/media/5037571/ The Art Eco-System Model. © Morris Hargreaves McIntyre. Diagram door Gerry Morris. Samengesteld met bevindingen uit het onderzoek in opdracht van Arts Council England

De Arts Council England heeft in 2012 een onderzoek gesubsidieerd waarin de route van een kunstenaarscarrière in kaart is gebracht. In het diagram is te zien hoe de kunstenaar vanaf de academie doorstroomt naar verschillende culturele plekken. Het hoogst haalbare lijkt om terecht te komen in de linkerzijde van de linker cirkel, zoals in een privécollectie of als exposant in een grote galerie.

In september hebben wij een masterclass georganiseerd voor jonge kunstenaars. We hebben op vier zondagen in september de thema’s netwerken, succes en geluk uitgediept. In deze context bedoelen we met geluk de hoeveelheid geluk die je moet hebben om succes te behalen. We hebben workshops georganiseerd en gastsprekers bezocht bij ARTpart van Kunstpodium T in Tilburg en bij Witte Rook in Breda. Op een van deze dagen hebben we het bovenstaande diagram besproken in relatie tot de thema’s van onze masterclass. In eerste instantie hebben we gekeken waar ieder van ons zich bevond in het diagram. Daarna hebben we onze plannen, voor op korte en lange termijn, met elkaar besproken en deze in het diagram geplaatst. Al snel kwamen we erachter dat niet iedereen duidelijk zicht had op deze doelen. Dat was een belangrijke ontdekking! Want als je zicht hebt op waar je naartoe wilt met je praktijk, kun je veel concreter ergens naar toe werken. Voorbeelden die in de groep voorbij kwamen zijn zelf geïnitieerde projecten organiseren, onderdeel zijn van een project in een gevestigde culturele instelling of vertegenwoordigd worden door een galerie. Tijdens het gesprek met elkaar ontdekten we ook hoe belangrijk het is om je plannen te delen met collega’s. Op deze manier gaan ze met je meedenken of kunnen ze jou voordragen aan anderen.

Wat ons verder opviel aan het Art Eco-System Model was dat de rol van het internet niet specifiek wordt genoemd. Het model is in 2012 ontwikkeld, wat is er op dat gebied veranderd in de afgelopen jaren? Online zichtbaarheid is een belangrijke factor geworden in het ontwikkelen van een kunstenaarspraktijk.

collage door Melissa van Venrooij

Online: ben je aanwezig?
Op 22 september 2019 waren we op The Day of the Young Artist  in Tilburg en namen we deel aan de workshop The Online & Offline Presence of Artist. Twee curatoren, beide werkzaam in Brussel, vertelden over het belang van de online en offline aanwezigheid van (jonge) kunstenaars en gingen met name in op het gebruik van Instagram. Er werden veel tips gegeven: laat niet te veel zien want dan hoeven mensen niet meer naar je show te komen. Gebruik specifieke en relevante hashtags (geen #art) en varieer je content: laat je studio zien, bij welke galerie je zit en laat verschillende stadia van je werk zien. Wat inspireert je, welk boek lees je en welke tentoonstellingen bezoek je? Daarnaast werd ook nadruk gelegd op de beeldkwaliteit die je posts moeten hebben: goede belichting, rechte lijnen en gebruik mensen in je beeld om een idee te geven van de schaal van het werk. Deze workshop riep bij ons een hoop vragen op. Moet je als kunstenaar wel bezig zijn met al deze richtlijnen? Hoeveel tijd gaat er in zitten om de hele dag alert te zijn op potentieel Instagram-waardig beeldmateriaal? Maak je een foto van jezelf met dat interessante boek voor zo veel mogelijk likes, of ga je dat boek lezen? Het knaagt aan ons of je dit als kunstenaar en kritisch denker na wilt streven. Moet je als kunstenaar een compleet en actueel online portfolio samenstellen? Of is het toch beter je bezig te houden met het kraken van het Instagram algoritme? Ons werd verteld dat je beter een kleine groep betrokken volgers kan hebben dan een grote groep die weinig interactie heeft met jouw content. Het lijkt er dus vooral om te gaan de juiste mensen te bereiken.

collage door Josine Vissers

Offline? Waar was je?
Online aanwezigheid gaat hand in hand met offline contact, ofwel persoonlijk contact. Door naar openingen, lezingen en exposities te gaan, ontstaat er de mogelijkheid om nieuwe mensen te leren kennen en om plannen en ideeën uit te wisselen. In deze semi formele sfeer ontstaan soms de leukste en interessantste samenwerkingen. Ook kan je daar nieuwe mensen ontmoeten. Bij deze nieuwe ontmoetingen kan het handig zijn om een vuistregel aan te houden die wij tegenkwamen tijdens de voorbereiding voor de masterclass. In een filmpje van de Kamer van Koophandel zitten twee adviseurs aan tafel met een ZZP’er en buigen ze zich over de vraag: hoe breid je je professionele netwerk uit? Hoe krijg je nieuwe contacten in je inner circle? Als hulpmiddel introduceert een van de adviseurs de ‘regel van drie’. Nadat je iemand hebt ontmoet tijdens een evenement, voeg je ze drie dagen later toe op social media. Drie weken later maak je een afspraak met deze persoon. Drie maanden later heb je nogmaals contact. De follow-up is belangrijk. Het kan misschien te zakelijk aanvoelen om zo bewust met netwerken bezig te zijn, maar het is de moeite waard het uit te proberen. In het filmpje gaan de adviseurs ook uitgebreid in op LinkedIn. Hier zul je als kunstenaar niet zo snel aan denken, omdat het weinig gericht is op beeld. Toch zijn er veel mensen uit de culturele sector actief op LinkedIn, zoals curatoren, kunstcritici, galeristen en kunsthistorici. Het is goed om naast kunstenaars, ook mensen in je netwerk te betrekken die op een andere manier actief zijn in de culturele sector.

collage door Nine Postma

Waar ga je naartoe?
Het is niet zo makkelijk om je vlekkeloos een weg te banen door het kunstenaarschap. Een duurzame praktijk opbouwen en in stand houden vergt veel geduld en doorzettingsvermogen. Voor de kunstenaar als zakelijk ondernemer is er geen standaard formule. De tips van de Kamer van Koophandel bevatten een kern van waarheid, maar het is aan de kunstenaar om die kern te ontleden en naar eigen inzicht in te zetten. Belangrijk is dat je gelooft in wat je doet. Dat je je ontwikkelt en volledig achter je eigen keuzes staat. Door ons te verdiepen in het netwerken, succes en geluk hebben we veel nieuwe inzichten gekregen en waardevolle contacten opgedaan.

Wil je ons onderzoek blijven volgen of meedoen aan een volgende editie van WIN/KEL de masterclass naar succes en geluk, houd dan onze Instagram of Facebook in de gaten.