Een vluchtige indruk - Jolijn van den Heuvel

In het kader van een doorlopend onderzoek naar de rol van het internet in de artistieke praktijk sprak Witte Rook met Jolijn van den Heuvel. Jolijn is beeldend kunstenaar en auteur van de poëzie-serie ‘fragment’ op Witte Rook. Zij deelt haar ervaringen met het online publiceren en presenteren van haar werk.

Nadenken over de rol van het internet in je artistieke praktijk is onderdeel ván die praktijk. Kun je een korte omschrijving geven van jouw werkproces?
‘’Ik ben iemand die op pad moet gaan en die onderweg moet zijn om een werkproces te kunnen starten en om dat voort te zetten. Dat betekent niet alleen dat ik constant dingen moet ondernemen of moet reizen naar andere plekken, het zit hem vaak ook in de kleine toevalligheden die ik zie of tegenkom in het dagelijks leven. Uit deze veelheid aan beelden ga ik keuzes maken, combineren en experimenteren.‘’

Is er een relatie tussen de manier waarop je in je atelier werkt en hoe je je online presenteert?
‘’Ik denk dat Witte Rook juist een onderdeel is geworden van de manier van werken. Op mijn computer heb ik een collectie aan beelden. Waar dit eerst een chaos was, ben ik nu orde aan scheppen binnen die veelheid aan beelden.’’

Schep je orde omdat je voor Witte Rook schrijft? Of voor een andere reden?
‘’Ja, omdat ik voor Witte Rook schrijf heb ik zeker mijn archief beter georganiseerd. Het is meteen ook fijner wanneer je voor exposities gaat kijken naar wat je eventueel uit je archief kan/wil gebruiken. Ik print mijn werk vervolgens uit als ik er verder mee wil experimenteren, om uiteindelijk te gebruiken voor mijn installaties.‘’

Hoe selecteer je beelden waar vanuit je gaat schrijven?
‘’Voor het schrijven ga ik vaak op dezelfde manier te werk, alleen denk ik dan meer seriematig of bijvoorbeeld tijd gebonden, zoals wat het weertype is rond de tijd dat de publicatie online komt. Daar pas ik dan mijn keuze op aan. Ik laat de beelden dan vaak voor een lange tijd op mij inwerken, om op gevoel te schrijven wanneer dit lukt. Dus vooral niet geforceerd bij een beeld iets moeten schrijven, dat werk voor mij niet. Evenals dat een installatie bij stukje bij beetje ontstaat.’’

… en hoe vind de selectie plaats voor het experimenteren, waar let je op?
‘’Ik zoek vooral naar overeenkomsten tussen beelden, maar daarbij speel ik ook graag met het gevoel van een beeld dat misschien in eerste oogopslag niet meteen zichtbaar is. Vervolgens ga ik experimenteren met materiaal of grootte van een beeld.’’

Welke verwachtingen heb je van het online presenteren van je werk?
‘’Het hebben van een site is een must, maar vaak word je eerst op andere platforms gezien, waarna het aanleiding geeft om iemands site te bekijken. Zo denk ik dat Instagram iemand een snel beeld kan geven van wie je bent en wat je maakt. Maar het heeft ook iets vluchtigs naar mijn gevoel. Daarom leek het voor mij een goede keuze om mijn werk te gaan delen op een platform zoals Witte Rook. Hier neem ik meer de tijd voor mijn werk en ik denk dat anderen ook de tijd nemen om het in zich op te nemen.’’

Interessant dat je benoemt dat je van de lezers op Witte Rook het idee hebt dat ze meer tijd nemen om je werk te bekijken dan op een platform als Instagram. Je presenteert je werk online dus in diverse contexten op diverse manieren. Is dat vergelijkbaar met hoe je de presentatieruimte waarin je werkt meeneemt bij het maken van een installatie?
‘’De gegeven ruimte is altijd bepalend voor mijn werk, je gaat daardoor ook keuzes maken in grootte, materiaal en welke media. Het licht, de grote van de ruimte, de mogelijkheden en het andere werk wanneer je te maken hebt met een groepsexpositie etc. hebben allemaal invloed op de manier van presenteren.‘’

Voor Witte Rook ben je inmiddels aan je tweede serie publicaties begonnen, ditmaal door het schrijven van haiku’s naar aanleiding van je eigen fotowerk. Waarom is het voor jou interessant om deze werken op Witte Rook te publiceren?
‘’Ten eerste is het zo dat ik mijn gedachten en beelden graag met andere deel. Dit gebeurt natuurlijk ook wanneer je exposities hebt en je werk toont, maar ik denk dat je online ook een groot bereik hebt. Nu ben ik iemand die niet elke week actief dingen plaatst op Instagram en dat was de reden om te zoeken naar een betere manier voor mij. Het publiceren van deze fragmenten series biedt mij tijd om mijn werk goed te analyseren en een extra inhoud of toevoeging te kunnen geven.‘’

Waaraan meet jij het online bereik af en wat brengt het je om een groot bereik te hebben?
‘’Ik meet niet bewust mijn bereik af, maar Witte Rook heeft natuurlijk een ander en groter bereik dan ik. Het gaat mij niet zo zeer om een groot bereik hebben, maar eerder een ander soort bereik.’’

Kun je een voorbeeld van die extra inhoud of toevoeging geven?
‘’Nou, ik denk dat ik daar vooral mee bedoel, dat ik een extra lading kan geven aan de beelden. Doordat ik mijn gedachten bij het beeld of op papier zet.’’

Op welke andere manieren presenteer jij je werk online?
‘’Naast het delen van mijn werk op Witte Rook heb ik mijn eigen site, daarop staan voornamelijk overzichtsfoto’s van mijn werk en van exposities. Daarnaast gebruik ik mijn Instagram pagina ook als platform om mijn werk te tonen.‘’

Hoe denk je over het presenteren van je werk op Instagram?
‘’Ik denk dat Instagram wel een fijn platform is, vooral om met een snelle blik meteen een beeld te hebben van iemand. Je kunt snel mensen zoeken en vinden. Mocht je meer van zijn of haar werk willen zien, kun je vervolgens altijd nog naar de website van diegene gaan. Op Instagram kun je het luchtiger houden, door bijvoorbeeld privéfoto’s af te wisselen met foto’s van je werk.’’

Je geeft aan dat je op je website voornamelijk overzichtsfoto’s toont, wat laat je zien via Instagram?
‘’Op Instagram laat ik ook wel overzichtsfoto’s zien, maar ik wissel deze af met fotografiewerk of foto’s van een opening van een show bijvoorbeeld, waar je meer de sfeer van dat moment kan delen. Mijn verhaal (het delen van compliaties van losse foto’s of video’s die kort op Instagram getoond worden en na 24 uur verdwijnen, red.) gebruik ik meer voor privé-dingen die ik onderneem en die ik graag wil delen, daar gebruik ik mijn eigen pagina minder voor.‘’

Kun je op Instagram je werk laten zien in een context die het werk recht doet, of verdwijnt het in de veelheid aan beelden die dagelijks aangevuld wordt?
‘’Dat is een goede vraag, ik weet niet of ik daar een helder antwoord op heb. Ik denk wel dat Instagram een plek is waar je werk gezien wordt, maar dat de kans ook groot is dat het weer snel vergeten wordt. Dus of het een juiste context is voor mijn werk is lastig te zeggen, maar ik denk wel dat je je eigen feed/pagina zo kan vormgeven dat het je werk recht doet.‘’