In de ban van BredaPhoto

Na een maand lang verschillende locaties te hebben afgestruind is BredaPhoto tot een einde gekomen. De grote billboards die door de stad verspreid waren zijn ontmanteld. Het is tijd om de tussenstand op te maken. Wat hebben we nu eigenlijk gezien, wat hebben we meegemaakt?

BredaPhoto is een internationale fotofestival met maar liefst 73 fotografen. De foto’s, die zich zowel binnen als in de buitenlucht begeven, zijn verspreid over 26 locaties. Dat betekent dat naast de vaste kunstinstellingen, zoals het MOTI en het Vincent van GoghHuis, de foto’s gratis toegankelijk zijn voor alle inwoners en bezoekers van Breda. Zelfs de onwetende passant wordt in de binnenstad met de grote billboards geconfronteerd. Zo laat het festival op een laagdrempelige manier mensen kennis maken met wat fotografie te bieden heeft. Dit jaar was alweer de 7^e editie en droeg het thema YOU. Een thema waarbij het gedachtegoed van het individualisme onder de loep wordt genomen. BredaPhoto belicht de creatieve kant van dit onderwerp, waarbij het individu het heft in eigen handen neemt en de mogelijkheid krijgt om zijn eigen toekomst te creëren. Maar zal ook de schaduwzijde van het neoliberale systeem tonen, want meer macht aan het volk is natuurlijk een prachtig ideaal, maar wat gebeurt er als deze mogelijkheid een verplichting wordt en mensen zelf de verantwoordelijk moeten dragen voor tegenslagen? Wat gebeurt er met de mensen die niet met dezelfde kansen zijn geboren?

De curatoren hebben een gevarieerde groep fotografen bijeengebracht die elk op eigen manier gehoor geeft aan dit hedendaagse thema. Er komen intieme verhalen voorbij maar ook grappige, filosofische en kritische geluiden worden zichtbaar gemaakt. Naast de nationale top en talenten van de toekomst werkt BredaPhoto ook samen met internationale spelers. Het is daarom een festival met internationale allure dat bezoekers trekt vanuit alle windrichtingen. Noemenswaardig vind ik de manier waarop ze de verschillende posities en achtergronden op dezelfde wijze naast elkaar tonen en daarmee de standaard hiërarchische structuur doorbreken. Voor mij waren er drie fotografen die er uitsprongen en die ik daarom graag wil uitlichten: Erien Withouck, Jan Hoek en Ine Lamers.

Erien Withouck (BE,1994)

Erien Withouck  legt een archief aan, genaamd We’re all living on a giant’s solar model of the universe, van eigen en gevonden foto’s afkomstig uit België en Taiwan. Met dit archief wil ze tonen hoe relatief de realiteit is. Dit doet ze door de foto’s los te trekken uit hun oorspronkelijke context. De persoonlijke of auratische waarde worden weggenomen. Het verhaal achter de foto wordt verwijderd en Withouck blijft over met een stapel plaatjes. Doordat ze de plaatjes naast elkaar plaatst, categorieën aanlegt en het beeld laat spelen met woord weet ze opnieuw betekenis te creëren, een verhaal. Dit verhaal is opgebouwd uit facetten uit de realiteit, maar is in de kern fictioneel. Withouck kiest ervoor om dit verhaal open te houden maar de bezoeker een bepaalde mate van vrijheid te gunnen. Dit archief heeft ze gebundeld in een krant die op BredaPhoto is gedistribueerd en te zien is in het Breda’s museum.

Jan Hoek (NL, 1984)

Grote billboards, op het Chasse veld, vol met uitgeknipte plaatjes en teksten. Het is humoristisch werk met een kritische ondertoon en draagt de naam Een woonrubriek zoals God het eigenlijk bedoeld heeft . Met dit werk neemt hij de woonmagazines op de tak. Hij laat ons nadenken over, maar vooral lachen om, wat er nou daadwerkelijk wordt geschreven in dit soort krantjes. Hoe vreemd het is dat er bij elk huis wordt onderstreept hoe authentiek het wel niet is terwijl de huizen op de foto’s allemaal op elkaar lijken. Hij gaat langs bij mensen fotografeert hun huis. Dan maakt hij net als de tijdschriften een collage aan tekst en beeld. De vorm is hetzelfde, dezelfde vragen en opmerkingen, maar het is duidelijk dat de foto’s ‘eerlijker’ zijn en de teksten een stapje extremer. Zo schrijft Hoek:‘’Bij een binnenhuisarchitect verwacht je natuurlijk dat er over dingen wordt nagedacht, maar wauw, de kleur van het interieur is gewoon aangepast op de kleur van de dakpannen buiten!’’

Ine Lamers (NL,1954)

Club Solo toont tijdens BredaPhoto het werk van Ine Lamers in een intieme solo expositie. Ik heb het als prettig ervaren om even te ontsnappen van de bombardement aan foto’s en verhalen die op je afkomen en je te kunnen focussen op één kunstenaar. Ondanks de sterke foto’s beneden was het haar werk in de boven ruimte die mij intrigeerde, Proyekt Z. En ook al waren het niet de sterkste beelden die ik ooit had gezien, het was prachtig hoe Lamers haar verhaal hiermee wist op te bouwen. Zowel de teksten en beelden zijn kleine puzzelstukjes die je als bezoeker steeds verder brengen in een geheim.

Proyekt Z is een zoektocht van Lamers naar een gesloten stad in Rusland genaamd Zheleznogorsk. Deze stad is onderdeel van een grootschalig en geheimzinnig project uitgevoerd door Stalin in 1950. De bewoners van de stad hadden geheimhoudingsplicht. Niemand mocht van de stad afweten. De bewoners mogen wel weg maar niemand mag erin. In 2001 hebben de bewoners er zelf voor gekozen om de stad ‘gesloten’ te houden: Russen mogen er in, maar enkel met een pas. Buitenlanders worden veelal geweerd.