Leven, liefde en een gebroken hart, Maurice Nuiten

Zundert staat voor Maurice Nuiten gelijk aan rust, stilte en contemplatie. Met weinig tot geen volk op straat is er nu ook meer ruimte om te denken. Zo bedacht hij de zin ‘Toen ik het leven de liefde verklaarde kwam ik met een gebroken hart thuis.’ Een fijne zin constateerde hij, en bestelde gelijk een slinger met dezelfde tekst om het eigen feestje in het gastatelier vooral niet te vieren.

Regenboog

De eerste week begon Maurice met het inruimen van het atelier zonder de druk van dagelijkse bezigheden. Simpelweg ervaren dat het fijn is om hier te zijn, de brieven te lezen om te weten te komen dat vooral het leven van Vincent interessant voor hem is.

“Ik kwam erachter dat Vincent nooit een regenboog heeft geschilderd, terwijl hij toch veel kleur gebruikte in zijn palet. Ik vroeg me af: waarom niet? Zijn leven was gevuld met absint wat toch wel hallucinerend is. Vincent en zijn oneindige zoektocht naar…naar wat eigenlijk? Tijdens zijn leven ontzegde hij zich het genot niet, maar is dat geluk? Verder viel het me op door het bekijken van de film Loving Vincent hoeveel beweging er in zijn penseelstreken zit. Beweging in de lucht, in de wind, in de regen in de manier zoals hij die schilderde. Met die gegevens ging ik spelen, zijn waanzin, zijn kleuren, zijn beweging, zijn zoektocht en hoe ik daarmee verder kon. Spijkers, die had ik toevallig bij de hand. Spijkers gaan over pijn, pijn is leven, leven is niet vrolijk en zo viel het allemaal op zijn plaats en wist ik wat ik ermee kon doen. Hoe ik de beweging kon suggereren van Vincent zijn penseelstreek door verschillende spijkers rechtop te lijmen als een spijkerbed met verschillende hoogtes en in verschillende kleuren. Spijkers heb ik nooit eerder gebruikt en zoveel kleuren ook niet. Dit is echt nieuw voor mij deze zoektocht naar alle kleuren van de regenboog.”

Zeven

Maurice had meer meegenomen dan alleen spijkers. In zijn bagage zat ook de song van Marianne Faithfull, The ballad of Lucy Jordan met bijzondere aandacht voor de regel At the age of thirty-seven.

“Ik ben zelf dit jaar dertig geworden, zeven jaar jonger dan Lucy Jordan die in het liedje een eind aan haar leven maakt, waanzinnig door een heftige depressie. Vincent van Gogh werd ook niet ouder dan zevenendertig, werd ook krankzinnig. Het getal zeven komt ook terug in de zeven kleuren van de regenboog en de zeven verschillende maten van de spijkers. Het fijne aan zeven is dat het een oneven getal is, dan heb je een midden. Dan kan je tussen de extremen door bewegen. Negen is ook een fijn getal, maar daar heb ik nog niets mee. Het zijn juist de zeven jaren van Marianne Faithfull die een terugkerend motief zijn. Iets om je aan over te geven net als het effect van de spijkers dat bijna psychedelisch is. Het is gewoon mooi, al klinkt dat misschien vies in de kunst. Het beeld veranderd constant, het staat niet stil, en is het beste van bovenaf te bekijken daarom komt het werk op de grond te liggen voor de projectie van de film die ik hier heb gemaakt. In de nacht heb ik mezelf gefilmd alsof ik boven deze spijkers hang, vastgeklemd in een smalle ruimte. De video is een performance zonder publiek, een suggestie dat er iets gaat gebeuren. Ik vind het fijn om met suggestie te werken. Samen met de spijkers vormt dit een installatie. Het gaat ook om wat er boven je zit, de regenboog en de hemel en daarvoor is het nodig om af en toe naar beneden te kijken voor het overzicht.”

Rust

De rust in Zundert is in deze tijden ruimschoots gewaarborgd. Geen toeristen, geen bezoekers en de kroegen zijn dicht. Het gegeven dat je doodgaat is hier toch al rijk vertegenwoordigd in de combinatie van het bejaardenhuis en het kerkhof waar woning en atelier tussen liggen. Voor Maurice speelde de vraag: als je doodgaat wat laat je achter?

“De dood is sowieso een onderwerp, leven gaat samen met de dood. Dood en een zwarte feestslinger, dan ziet het er minder vrolijk uit. De feestslinger komt ook telkens terug in mijn werk. Ik houd van simpelheid en herkenbaarheid. Van spelen met verwachting en symboliek. Ik houd ook van neon teksten, dat is het nachtleven dat zo aantrekkelijk is. De spijkers zijn de dag, waar ik nu mijn struggles blootleg. Gevoelsmatig is dit de goede oplossing. En een struggle is het zeker want het is enorm veel werk om die honderden spijkers op te plakken. Twee keer zelfs, want ik moest ze eerst op de juiste volgorde zetten om ze in een kleur te spuiten en dan één op één overzetten. Gelukkig krijg ik veel hulp, alleen de overgangen moet ik echt zelf doen, dat is het lastigste het verloop in hoogte en kleur. Het voelde aan als het verschrikkelijke Diamond painting, een soort van ministek maar dan met glas. Er is echt niets meditatiefs aan dezelfde vermoeiende handeling.
Maar het leverde wel ontdekkingen op zoals het gebruik maken van minimale middelen en wat ik daarmee kan bereiken. En het werken met kleur, en dat wetenschappelijk uit te zoeken om tot de juiste regenboogkleuren te komen. Zo vergat ik dat er helemaal geen roze in zit, daar was ik vooraf wel van overtuigd. En de kleur Indigo, die hoort er wel in terwijl bijna iedereen die vergeet. Dat was trouwens de enige concessie die ik moest doen want de juiste kleur indigo kon ik niet vinden als spuitbusverf.”

Momentum

Dat hij vooraf niet veel wist van Zundert of van de persoon Vincent heeft Maurice als positief ervaren. Dat opende het perspectief om na te denken en te beseffen dat hij als icoon nog steeds springlevend is en nog veel over te leren. Zo leerde hij ook weer meer over zichzelf en het kunstenaarschap.

“Het afgelopen half jaar heb ik keuzes moeten maken: minder doen maar wel beter. Ik maakte soms wel vier werken op een dag. Knallen, ik wilde alles of niets. Maar produceren en reflecteren gaan niet samen. En ik gun me ook meer onderzoek. Door daar tijd aan te besteden en langer aan een project te werken maak ik minder, maar kan ik het letterlijk groter aanpakken. Het werk wordt er ook sterker door en zo kom ik dichter bij de reden waarom ik kunstenaar wilde worden. Ik ben dat momentum weer gaan opzoeken dat ik had bij mijn eindexamen aan de master waar ik met minimale ingrepen een maximaal effect bewerkstelligde. Ik ben ook tot de conclusie gekomen dat niet alle werken die ik heb gemaakt ertoe doen. Dat je ideeën kunt opschrijven om later terug te halen. Dat is ook wat ik hier heb gedaan. Het is een ideale denktank door iedere morgen in de ochtend te gaan wandelen met een notitieboekje. Ik heb ook veel gefietst in de omgeving om iets tegen te komen waar je misschien later iets van gaat zien.”