Post uit Venetië: De aanrakingskracht van Erwin Wurm

De voorgaande inzendingen voor het Oostenrijkse paviljoen zijn niet in mijn geheugen blijven hangen, wat ik wel weet is dat ze enorm verschilden met de inzending van dit jaar. De presentatie van Erwin Wurm is beslist niet statisch, je moet het wel aanraken, het bestaat bij het navolgen van de eenvoudige instructies, wat de bezoekers met veel plezier hebben gedaan. Ongebruikelijk gebruik is noodzaak, en voor de meesten eigenlijk heel normaal.

Als een landmark staat voor het paviljoen van Oostenrijk een vrachtauto met zijn neus naar de grond. Niet langer een transportmiddel, maar een uitkijktoren die het directe terrein van de Giardini overziet. Binnengekomen zijn de witte ruimtes van het paviljoen het decor van herkenbare objecten uit het dagelijks leven, een doodgewone caravan, een tuinstoel, bijpassend chemisch toilet, keukenblokje, om er maar een paar te noemen. Op de caravan na, waarin flink de zaag is gezet in het kader van het betere knutselen, zijn de meeste voorwerpen gewoon wat ze zijn. Soms iets anders gepositioneerd, zoals de stoel die hier de muur als grondvlak heeft, maar meestal is de ingreep niet meer dan een eenvoudige getekende instructie hoe het gebruik ervan wordt aanbevolen. De gevolgen zijn zonder meer humoristisch, benen die uit het dak van de caravan steken, liggen op twee krukjes, manoeuvreren onder een lamp en ga zo maar door.

Gewone alledaagse objecten herdefiniëren is Erwin Wurm niet ongewoon. De manipulatie kan een transformatie tot gevolg hebben, zoals bijvoorbeeld de Fat Houses ‘It’s about the difficulty to cope with life. Whether with diet or with a philosophy.‘ *

Humoristisch maar niet zonder kritische ondertoon, de objecten symboliseren de status die de mens in het leven wil bereiken waarbij te gemakkelijk vergeten wordt dat het bezit van voorwerpen geen levensdoel op zich is. Materialisme in zijn meest extreme vorm, waarbij voorwerpen een absurde hoofdrol krijgen om het tegendeel, met een sarcastische ondertoon, te beweren. Al doet de aantrekkelijkheid van de nieuwe objecten als kunstwerk dat streven soms even vergeten.

‘I will often use humor to seduce people’, admits Wurm. ‘To get them to move closer, but it’s never very nice when they look closer.’ *

Een uitgangspunt dat een meer conceptuele voortzetting heeft is de serie van One Minute sculptures. Ontstaan in de late jaren tachtig, zijn deze een continue combinatie van performance en sculptuur. Waar het begin van deze reeks een zekere vluchtigheid heeft, slechts bewaard bij de gratie van foto- of filmmateriaal, is de opstelling in het paviljoen meer gestructureerd. Ze hebben een vergelijkbare charme, maar zijn minder spontaan van opzet. Het ligt in feite al vast hoe de interactie moet plaatsvinden. Echte verrassingen zoals bij de One minute uitdaging, die fysiek moeilijker zijn en meer spontane neveneffecten bewerkstelligen, is nu niet aan de orde. Het geconditioneerde Biënnale publiek is een dankbare participant, maar ook niet meer dan dat.

* bron Wikipedia oktober 2017