Rafael Rozendaal

Met de komst van de computer is de digitale kunst geboren. Zoals de naam al suggereert maakt deze kunst gebruik van digitale technieken, waarbij de techniek een essentieel onderdeel vormt in het proces. Dit heeft daarom veel invloed gehad op hoe we nieuwe technieken weten in te zetten. Vijftig jaar verder is er al zoveel mogelijk dat er verschillende subcategorieën zijn ontstaan. Eén kunstenaar kan nooit heel het spectrum onderzoeken.[3]

Rafael Rozendaal is één van die digitale kunstenaars van Nederlandse Braziliaanse origine. Zijn werk ontstaat op de computer en wordt getoond via de computer. Zijn werk ontstaat vanuit het reflecteren op het internet. Het internet is zijn platvorm en zijn werk bestaat in de gratie ervan. Het werk heeft een simpele vorm en ondanks dat is het moeilijk om simpel uit te leggen wat het is. Hij treedt in de voetsporen van andere digitale kunst, het werk is grafische en zelf brengt hij het in context met de zero beweging. De vorm is duidelijker dan de essentie van het werk. [1]

Het werk is visueel en opgebouwd uit algoritmes. Het zijn visuals die constant veranderen aan de hand van codes. In het geval van Rozendaal’s werk is het interactief gemaakt, de input stuurt het algoritme en heeft op die manier invloed op de output. Zijn onderzoek/kunstenaarschap gaat over de positie van het kunstwerk en het internet en hoe de twee zich tot elkaar verhouden. Rozendaal begon in 2001 met het kopen van domeinnamen om kunstwerken op te maken. Hij wordt daarom binnen dit terrein gezien als een pionier. [1]

Het internet is voor hem een groot onderzoeksterrein. Wat zijn de mogelijkheden die het bied en wat zijn de grenzen? De werken geven hier geen kant en klaar antwoord op, maar maakt ons er van bewust door er aan deel te nemen. Het makkelijkste is om enkele voorbeelden te noemen. Bij een van de werken vraagt hij om het beeldscherm aan te raken, terwijl je een hand op het beeldscherm ziet staan. De bedoeling is duidelijk en herkenbaar. Een ander voorbeeld zijn de visuals, die erg verslavend zijn, zonder dat er sprake is van veel interactie. Rozendaal heeft ook een app gemaakt waarmee je alle tekst op internetsites kan laten verdwijnen, zodat er alleen nog maar beeld overblijft. Elk van deze werken geeft een klein beeld van het internet en vormt daarmee een onderdeel van een overkoepelend onderzoek. Zo houdt Rozendaal bezig met de positie van het publiek. Hoe je mensen via het internet bereikt? Tot waar je publiek strekt met welk werk? Het internet brengt de mogelijkheid mee om een groot bereik te hebben. Hij zegt dat hij voor het internet heeft gekozen om dat hij gelooft in het principe dat kunst van iedereen moet zijn. Daarom maakt hij zijn werk vrij toegankelijk zelfs wanneer iemand het heeft gekocht. De cultuswaarde gaat omlaag, maar tentoonstellingswaarde van het kunstwerk groeit. [2]

Naast dat het een nieuw spannend terrein is waar nog veel in te ontdekken valt, zegt Rozendaal dat het ook gewoon prettig is dat het weinig praktische belemmeringen met zich meebrengt. Je kan overal werken, het maakt niet uit waar je woont. Je kan als kunstenaar makkelijk naar de andere kant van de wereld verhuizen zonder dat je, je vaste publiek verliest. Iedereen kan je werk altijd bekijken. Daarnaast heb je geen ruimte nodig om werk te maken of in op te slaan. Het is ook nog eens een relatief goedkoop medium. [2]

Dat digitale kunst veel voordelen met zich mee brengt betekend niet dat het geen grenzen heeft. Elk medium kent zijn beperkingen. Maar dit maakt het volgens Rozendaal juist interessant, om die grenzen op te zoeken. Hij moet er rekening mee houden dat zijn werk op elk beeldscherm er goed uitkomt. Terwijl elk scherm een eigen formaat heeft en anders staat afgesteld.  [2]

Een groter probleem van digitale kunst is dat het niet altijd gezien wordt als kunst. Wanneer is iets kunst? Dit is vraag die zich al decennia lang voordoet en zich hier weer opnieuw manifesteert. Rozendaal geeft aan dat veel mensen struikelden over de openheid van zijn werk. Dit was echter geen probleem meer op het moment dat de kunstwereld erachter kwam dat het wel degelijk verkoopbaar was. Vanaf dat moment beschouwden de galeries het als kunst, de rest volgde. Het is niet vanzelfsprekend dat er kopers zijn die betalen voor een website, die ook nog eens openbaar toegankelijk blijft. De waarde van het werk zit verbonden aan een domeinnaam. Er bestaat altijd maar één website met die specifieke domeinnaam. Dit wordt een concrete ruimte op het internet en creëert volgens Rozendaal daarmee een schaarste. Toch is het niet bezittingdrang wat de koper drijft. De koper faciliteert het onderzoek van de kunstenaar en draagt er indirect aan bij dat er mee werk verschijnt. Als erkenning komt de naam van de koper in de titelbalk te staan. [1]

[1] Christof, T. (z.j.). Human Being Journal #5. Geraadpleegd op 08 juni, 2016, van http://www.newrafael.com/human-being-journal/

[2] DLDconference. (2014, 07 mei). DLD NYC 14 – Everything Always Everywhere (Rafael Rozendaal) [Video]. Geraadpleegd op 08 juni, 2016, van http://www.newrafael.com/human-being-journal/

[3] Wikipedia. (2016, 07 juni). Digital art. Geraadpleegd op 08 juni, 2016, van https://en.wikipedia.org/wiki/Digital_art