XTRA Peter Bouwmans

De noodzaak van beeld

Er is nooit een waarom geweest in mijn kunstenaarschap of een reden om voor dit vak te kiezen. Onlangs heb ik diverse rapporten gelezen van didactische onderzoeken die bij mij als kind zijn afgenomen. Daarin kwam naar voren dat ik erg zwak ben met taal, maar een goed ruimtelijk inzicht heb en makkelijk ben in de sociale omgang. Mijn probleem was: hoe kan ik mijn bevindingen op een goede manier uiten en delen met de rest van de wereld (die behoefte was er en is er nog steeds). Naarmate ik ouder werd veranderde die behoefte in een noodzaak, het bleek van essentieel belang in mijn leven om beelden te maken: Kunst. Het is een wezenlijk deel van mijn bestaan en ik zie het dan ook niet als een beroep (of God help me: een hobby, net als ademhalen ook zo’n mooie hobby is). Ik ben nog steeds dankbaar voor het besef dat ooit in mij gedaald is, dat er überhaupt een mogelijkheid kan zijn om mijn leven zo te slijten, langzaam, in laagjes die je dan kunst mag noemen.

Liefde voor verf

Mijn praktijk draait voornamelijk om het maken van schilderijen, vanwege de intense liefde voor (olie)verf maar ook – en dit heeft iets knulligs – vanuit een logistiek oogpunt. Ik maak veel werk, ben constant bezig met het maken van studies en om onderzoeken op te zetten met verf  en dan loopt je atelier nogal snel vol. In het verleden heb ik ook installaties gemaakt in het atelier en dan kan je na een maand al gaan verhuizen vanwege gebrek aan ruimte. De installaties bewaar ik sindsdien voor het werken op locatie. Dan kan ik alles (waarbij de schilderkunst te kort schiet) omzetten naar het ruimtelijke. De thema’s blijven hetzelfde, maar de verandering van benadering trekt alles open. Mijn lijf, gedachten, het materiaal, de ruimte. En na afloop verdwijnt het werk weer, alsof er nooit iets is geweest.

Bron van inspiratie

Ik heb meerdere bronnen van inspiratie: de maatschappij, de sentimenten die er nu heersen, het gesprek dat je hebt met mensen die je ontmoet, het lezen van moderne filosofen en grote journalistieke onderzoeken. Maar ook de grote thema’s zoals klimaatverandering en de zoektocht van de individuele mens naar zijn bestaansrecht. Ik heb zelf altijd het gevoel dat ik niet weet waar ik sta of wat ik moet doen. Waar is mijn plaats en hoe verover ik deze? Moet ik wel willen veroveren?

Op het moment ben ik veel aan het nadenken over de richting die de mensheid kan inslaan voor de toekomst. Er gebeurt in de wereld nu zo veel dat je al snel het idee krijgt dat er nergens meer iets aan te doen is, dat alles al is bepaald en over je hoofd heengaat, dat je machteloos achterblijft. Maar ik ga ervan uit dat er zeker meerdere keuzes mogelijk zijn waarin we ons als mensheid (en daardoor maatschappelijk) kunnen ontwikkelen. Ook denk ik dat je als individu daar zeker een rol in hebt. Het mooist is het als je dan met meerdere individuen hetzelfde pad kiest en zo de weg baant voor anderen. Welke richtingen kan ik daarin ontwaren? Hoe verbeeld je de mogelijkheden die wij als mensheid (maar ook individueel) hebben om een volgende stap te maken? En hoe hou je de mogelijkheden overzichtelijk, maar vooral non-conformistisch?

In de schilderijen laat ik de verf van plaats veranderen, ik snij ze uit en geef ze een nieuwe plaats, op zoek naar een betere positie. Dit is een hele directe benadering waarin de verbeelding, in een stilstaande vorm, toch tijd en ruimte kan overbruggen.

Ademen

Ik dacht dat ik altijd werk zou kunnen maken. Dat als al het andere zal falen er altijd de kunst zou zijn. Blijkt dit tot mijn grote schrik en teleurstelling dit niet het geval te zijn.

Ik heb balans nodig, ik moet kunnen leven. En dan leven in de breedste zin van het woord. Net genoeg geld om me geen echte zorgen te maken (de huur voor volgende maand moet gedekt zijn). Net genoeg zorgen om me niet te comfortabel te voelen (wat in hemelsnaam moet ik toch met dit leven). De mogelijkheden om te voelen en daarop te reageren. Gebeurtenissen echt binnen te laten komen. Angst accepteren (dat is ok!). De leegte omarmen (moeilijk). Ademen (superhobby). En dan denk ik dat ik wel kan schilderen.

Ik hoop ooit nog een wereld-veranderende tentoonstelling maken met alle fantastische kunstenaars die ik maar blijf ontmoeten.