Tentakel 8: welke handeling te verrichten

In deze laatste aflevering van De Octopus spreekt Eef Schoolmeesters in Brussel met kunstenaars Thomas Bakker en Mariska de Groot over welke handeling te verrichten om tot een bepaald resultaat van een kunstwerk te komen. Hoe verhouden keuzes en concessies in het productieproces zich tot de realisatie van het kunstwerk? Wat voor ruimte en condities hebben zij nodig om goed te kunnen werken? Wat roept het werk op als het gepresenteerd wordt, en is dit het eind van het (werk)proces?

Het gesprek vond plaats in Villa Empain, waar Thomas Bakker op dat moment een residency had. De sensitiviteit van het oude gebouw en de bijzondere materialen die verweven zijn in de architectuur wakkerde Thomas zijn interesse aan daar te willen werken. Voor deze werkperiode nam hij geen voltooid werk mee; maar juist elementen of materialen die nog als bouwstenen kunnen dienen, om mee te puzzelen. Het liefst beschouwt hij zelfs de tentoonstellingsruimte als atelier, zodat concept, materiaal en locatie een relatie met elkaar aangaan. Mariska de Groot heeft vaak een meer ‘lineair’ proces in de ontwikkeling van haar werk. Er ontstaat een wens om een kleine techniek (zoals die van een bromtol) groot te maken: dit vraagt om onderzoek, technische kennis en een productieperiode, totdat alle elementen bij het installeren op hun plek vallen – met een vleugje magie. De muzikale composities die het werk kenmerken worden vaak aan het eind gemaakt. Ondanks dat dat proces een vrij specifiek pad kent, onderstreept ze net als Thomas het belang van ‘lummelen’, jezelf de vrijheid geven om van gedachte te veranderen.

Thomas Bakker heeft een brede kunstenaarspraktijk. Naast het maken van beeld, organiseert hij ook tentoonstellingen met en voor kunstenaars zoals Parkplatz. Thomas is medeoprichter van presentatieinstelling Club Solo in Breda en geeft les aan de masteropleiding Institute of Visual Cultures aan St.Joost School for Art & Design. Zijn beeldende werk bestaat vaak uit (tijdelijke) site specific installaties en wordt sterk beïnvloed door film en architectuur. Zo werkt Thomas onder andere met foto’s, dia’s, 16mm film fragmenten, alledaagse objecten en omgevingen.

Wolfslaer Park Breda 2020 Weight Works/var.I / bronze / 89,7 kg / 59 X 59 X 3 cm / based on personal weight for pedestal

Mariska de Groot is onderdeel van kunstplatform iii in Den Haag dat interdisciplinaire praktijken ondersteunt en beweegt tussen kunst, wetenschap en technologie – onderwerpen die ook in haar individuele werk terugkomen. In dat beeldend werk houdt Mariska zich bezig met ‘optisch geluid’, ofwel het hoorbaar maken van bewegend beeld. Ze onderzoekt dit fenomeen via o.a. performance en het maken van installaties met composities, via analoge licht-naar-geluid instrumenten. De geschiedenis van optisch geluid en technologische ontwikkelingen van media worden hierin vaak meegenomen. Het werk zet een fenomenologische ervaring in licht, geluid, beweging en ruimte neer.

Installatie / geluidssculptuur BROM 2021 (foto: Mark Arends) – gemotoriseerde instrumenten hangen vanaf het plafond en maken een ruimtelijke geluidssculptuur

Wil je alle afleveringen nog eens terugluisteren? Klik hier voor alle verschijningsdata en links naar de tentakels. Vanaf mei worden er ook vier beschouwende essays gepubliceerd op het online platform van Witte Rook die dieper ingaan op de inhoud van de gevoerde gesprekken. Deze zijn geschreven door Zeynep Kubat over reflectie (tentakel 3 en 6), Joram Kraaijeveld over presentatie (tentakel 4 en 5), Philippine Hoegen over onderzoek (tentakel 1 en 7) en Liza Voetman over productie (tentakel 2 en 8).

De podcastserie De Octopus wordt mede mogelijk gemaakt met steun van het Mondriaanfonds in de regeling Kunst Media.