De (Grote) Vincent Show door Karina Beumer

De voorstelling [show] vindt plaats in de boerenschuur die wordt gebruikt als Artist in Residence, gelegen op het Landgoed De Moeren net achter café In den Anker. Parkeren kan hier. De entree is bij de overkapping waar de poster hangt die de vertoning [show] aankondigt. Binnen is de route als volgt: het begint met de tentoonstelling [show] van de tekeningen die kunstenaar Karina Beumer heeft gemaakt gedurende haar verblijf. Vervolgens is er een moment van spektakel [show] in de vorm van een installatie met drie schermen die op hun beurt een demonstratie [show] zijn van de werking van vuur; uitgevoerd en gerealiseerd door Karina Beumer. Na dit kleine uitstapje is er een presentatie [show] van het getekende onderzoek van Karina Beumer dat meer inzicht geeft in de verborgen relaties die het verhaal hebben beïnvloed. Vergeet bij het verlaten vooral niet een bezoek te brengen aan de bookshop; de rijk gevarieerde uitstalling [show] van naslagwerk staat geheel in het teken van De Vincent Show. Wij wensen u een prettige show toe.

Een onderhoudende presentatie; het vieren van de imitatie

Toen Karina Beumer zestien jaar was, leefde zij in de veronderstelling dat ze een reïncarnatie was van Vincent van Gogh. Dat bleek later toch niet zo te zijn, hoewel het een gerede veronderstelling was. Tenslotte is ze niet de eerste, en zal ze ook zeker niet de laatste zijn die Vincent doet herleven. Verder is het hier rustig en heel bijzonder in De Moeren.

“De show gaat helemaal niet over Vincent zelf, maar over herhalen en imiteren. De Vincent Show laat de mensen zien die Vincent hebben gespeeld, die in zijn huid zijn gekropen, die iets van hem vonden, die hem wilden zijn. Irving Stone, de schrijver van het beroemde boek Lust for life over het leven van Vincent, is de bekendste en daarom begint De Vincent Show met hem. Irving Stone wordt ook wel de uitvinder van de biografische roman genoemd. Een biografische roman gaat over een belangrijk figuur of ding, Vincent dus, en voegt vervolgens fictie toe aan de feiten. Volgens Wikipedia heeft Irving Stone zich zelfs gespecialiseerd in zweterige biografische fictie.

Dat vind ik dus mooi.
Dan vraag ik me af wat ik nu aan het lezen ben.
Dan denk ik aan de quote van Marlene Dumas ‘Vincent was not the star in Lust for Life’.

Dan denk ik aan de mensen die zich Vincent toe hebben geëigend, als acteur, als kunstenaar, als auteur. Wat gebeurt er als ik hen teken? Dat heb ik gedaan door al die Vincents te vereeuwigen zoals Willem Dafoe, Carmen Schabracq, Kirk Douglas, Joey Monopoly, Tim Roth, Rainer Fetting, en zo voorts. Wat als ik mijn egocentrisch besluit neem om in plaats van Vincent hen toe te eigenen, doe ik dan hetzelfde als zij met Vincent deden? Wat is dan imitatie? De filosoof Aesopus, die ik ook heb getekend – en mezelf ook als Aesopus –  beweert dat we de imitatie vieren en we het werkelijke ding dissen [sic]. Dat is dus wat we met Vincent doen.”

Zij steelt altijd de show; Vervangingsproject

Wie is Karina Beumer en wat moeten we van haar weten? Karina is geboren in Drenthe, maar opgegroeid in Kaatsheuvel. En in Kaatsheuvel, daar is de Efteling. Bij Karina thuis hadden ze een abonnement en kwamen er vaak. Zo heeft de Efteling zich onbewust in haar werk geplant [sic].

“Misschien moet ik je ook iets vertellen over het vervangingsproject (2020 red.). Ik plaatste een vacature om iemand anders in te huren om mijn werk als kunstenaar te doen. Ik heb sollicitatiegesprekken gevoerd en iemand aangenomen die in mijn plaats mijn werk maakte of opdrachten uitvoerde. Die persoon moest wel zichzelf blijven, het mocht geen toneelstukje worden. Ik heb uitgezocht wat een passend loon is en daarbovenop werden ook al mijn opdrachten, zoals een lezing, door haar uitgevoerd en aan haar betaald. Ze heeft best aardig verdiend. Dat heeft wel veel veranderd in mij en mijn werk. Het was goed om even afstand te nemen om na te kunnen denken. Zo was er was iemand die solliciteerde en alles van mijn leven wilde overnemen, dus ook met mijn vriend in bed slapen. Dat maakte dat ik me afvroeg of alles wat ik doe bij mijn kunstenaarschap hoort? Dat laat ik anders ook niet zien, dus dat doet er dan ook niet toe. Zelfs bij Vincent is dat niet het geval. We weten veel door zijn brieven wat niet te zien is in zijn schilderijen en tekeningen. Ik probeer een bestaande structuur te gebruiken voor mijn eigen doelen. Zo ook met het personage Vincent, het systeem is de schuldige, niet hij. Kan ik dit omdraaien? Wat betekent de dienstbare artistieke praktijk? Hoe neem ik afstand en creëer ik ruimte?
Ik heb alle mensen die op visite wilden komen afgezegd, alleen werkgesprekken heb ik door laten gaan. Zo lukte het goed om te focussen, te tekenen en te monteren aan mijn film – waar ik al een jaar mee bezig ben – en dan wandelen als ik het even niet meer weet. Het gaat over werken, het gaat over leegmaken, het gaat over alleen zijn. De echo van een residency is zo enorm, daar kun je heel lang op teren.”

Voorstelling met amusement; Boek 4001

Op een dag keek Karina naar de tv-show De wereld draait door. In de uitzending was als gast Jeroen Krabbé die ook nog wel eens in de voetsporen van Vincent wil treden. Jeroen vertelde over de maar liefst 85 films die over Vincent van Gogh gemaakt zijn en 4000 boeken. Karina besluit boek 4001 te maken.

“Ik begin met De Vincent Show, maar dat is de show van iedereen en niet speciaal voor Vincent. Ik vraag me dan af, is Vincent de kanariepiet in de mijn voor ons kunstenaars? Wat kunnen we doen met het verhaal dat een kunstenaar pas beroemd kan worden na diens dood? Of waardering voor het werk krijgt en verkocht wordt? Vincent heeft een nieuw verhaal nodig! Kan ik het drama eruit halen? Zo zie je in mijn tekeningen andere dingen zoals dat het wel goed gaat met Paul Gauguin in Arles; lekker eten, wijntje drinken, likken aan een pistool. Sexy Vincent. Het bekende verhaal, maar dan net iets anders. En met andere problemen zoals dat hij niet kan netwerken, volgens Hannah Gadsby in haar show Nanette.
Ik heb getekend alsof ik een printer was, maar hoe verder? Toen kwamen de collages. Met het maken van collages verknip ik niet alleen de tekeningen, maar ook het verhaal. Het tekenen van de filmstills, dvd hoezen, kunstwerken van mensen die zich als Vincent verkleden heb ik in collages omgezet. Kleine krabbels waarin ik mezelf teken als iemand die zich verkleedt als Vincent. Door al die situaties en getekende gedachten weer los te maken en letterlijk dingen naast andere dingen, op andere dingen of achter andere dingen te leggen, dan gebeurt er volgens mij pas iets. Er zijn altijd lagen nodig bij het maken. Daarna schreef ik er teksten bij om wat je ziet te duiden. Kan je via iemand anders over jezelf spreken? Ik denk dat dat kan, ook al is dat is ook weer een vorm van toe-eigenen.”

De show zelfst, naamw.; epiloog

Het naderende einde van deze twee maanden durende residency is het begin van het verzamelen van nieuwe gedachten. Een publicatie is in de maak, teksten worden geschreven die niet te veel, maar ook niet te weinig inzicht geven. Karina is nog steeds verwonderd en verontrust is over al die mensen die in de huid van Vincent kruipen. Heeft haar proces hem veranderd in een moderne kunstenaar? En wie is nu eigenlijk de protagonist in dit verhaal? Er zijn net zoveel shows mogelijk als er Vincents zijn.

“Mijn oorspronkelijke plan voor deze residency was het bouwen van een sculptuur geïnspireerd op de omgeving van De Moeren. Op mijn manier heb ik dat wel een beetje gedaan. Ik ben al een jaar bezig met mijn eigen film en heb hier verschillende scenes kunnen filmen. Daarvoor heb ik onder andere een papieren kampvuur gemaakt dat ik wilde verbranden. Maar het is zo droog dat ik zelfs de brandweer advies heb gevraagd. Dankzij Eva* heb ik een geschikte vuurplaats gevonden. Het verbranden van het papieren vuur is te zien in een installatie met drie schermen, waarvoor ik een soort papieren bonen heb gemaakt die onderdeel zijn van de bodem die nodig is om de draden te maskeren. Toen ik de bonen maakte en buiten lagen te drogen trokken ze wandelaars en fietsers aan, die al pratende dachten dat de Vlaamse Schuur een café is.
Het verhaal over Vincent gaat door. Het kan telkens opnieuw verteld worden. Het heeft mij een residency opgeleverd, zonder Vincent had ik hier nooit gezeten. Natuurlijk gebruik ik hem ook, dat is misschien goed en ook slecht. Misschien is het zelfs een beetje gemeen wat ik doe. Ik plaats mezelf tussen bekende en onbekende acteurs, kunstenaars, make-up artiesten. Ik eigen me hun werk toe en maak mezelf zo heel belangrijk, ik maak er zelfs deel van uit. En De Grote Vincent Show gaat altijd door, met of zonder mij.”

* Eva Geene is curator en conservator bij het Van GoghHuis Zundert en AiR van Gogh.