De Van Gogh Blues van Judith Geerts

Ergens tussen de kerk en de reproductie van De Aardappeleters op het frietkot is er in Zundert ook het echte Van Gogh gevoel te vinden. Het landschap dat hier voelt zoals hij het later heeft geschilderd. Het Brabantse land waar ook Judith Geerts vandaan komt, en hoe goed het voelt om hier weer terug te zijn tijdens de schoonheid van de herfst.

Brieven van Vincent

De werkperiode van Judith begon met de brieven van Vincent, niet zozeer het lezen maar met het maken van het briefpapier: Letters of hope and Sorrow die ze meenam naar een vluchtelingenkamp in Griekenland waar ze naartoe ging en vervolgens vijf dagen verbleef. ‘Ik heb het briefpapier zo goed mogelijk verzorgd en in de envelop heb ik afbeeldingen van drie werken van Vincent toegevoegd: de Zonnebloemen, een zelfportret en Sterrennacht. Op het papier kunnen de vluchtelingen hun verhaal vertellen. Inmiddels heb ik er al vijftien van de dertig ontvangen.’

Judith wil terug naar Griekenland, omdat het belangrijk is voor haar werk en om iets voor de vluchtelingen te kunnen betekenen. Niet als vrijwilliger, maar door als kunstenaar het bewustzijn te vergroten. Waar ze verhalen aantreft die haar niet loslaten en in haar werk terugkomen zoals de gipsen hamers die ze maakte voor haar expositie bij de Stadsgalerij te Breda. ‘De hamers verbeelden de hamer van de rechter. Gipsen hamers die nu onbruikbaar zijn en refereren aan de kwetsbaarheid van de rechtspraak. Voordat het besluit genomen is, valt de uitspraak al uiteen. Ik wil laten zien wat actueel is, maar eigenlijk is de ongelijkheid in de rechtspraak universeel. Wat op het moment belangrijk is, dat is actueel en vanuit een Nederlands perspectief is dat nu het kinderpardon.’

The Breaking News

Het atelier in Zundert biedt rust en ruimte voor Judith om zich ook voor te bereiden op de expositie in de Stadsgalerij, waar de installatie met de hamers deel van uitmaakt. De titel hiervan, The Breaking News, gaat vanzelfsprekend over nieuwswaarde maar vooral ook over vluchtelingen; gebroken gezinnen en het breken van de golven wat alles met het vluchten te maken heeft. ‘Ik heb de zee gefilmd, met een laptop zeventig minuten lang want zo lang kon mijn accu het redden. Zo heb ik gezeten op het strand in Castricum, om te filmen, om na te denken en te wachten op de vluchtelingen die hier niet komen.’

Een ander werk dat prominent aanwezig is in de studio heeft te maken met de zorgen die Judith heeft over de smartphone, hoe deze als een parasiet deel uit maakt van je leven. Een groot doek in combinatie met een boek waarin ze alle notities heeft geprint die zij in haar telefoon had zitten. ‘Het zijn zo rond de 850 berichten die ik heb geprint en gebonden tot een boek dat bestaat uit verschillende soorten papier. Als het bericht gevoelig of persoonlijk is, dan is het papier ook dunner. Ook de tekst druk ik dan over elkaar af, dan is het er wel maar bijna niet leesbaar.’

Seizoenswerken

Een andere serie schilderijen bestemd voor deze expositie heet The Climate exchange. Tijdens de hete zomer van het afgelopen jaar werkte Judith in een atelier in Rotterdam en ontdekte de hedendaagse verandering der seizoenen. ‘Het raam kon daar ook niet open dus de werken droogden allemaal supersnel. Het bracht een bepaald effect teweeg in het schilderij. Juist door het materiaal waar ik mee werk, champagnekrijt en huidenlijm, is de gevoeligheid voor zulke temperatuurwisselingen groot en dat wil ik uitwerken in vier series over een heel jaar. Het weer zelf heeft dus invloed op de droging, het seizoen is tastbaar geworden in het werk. De klimaatsverandering maakt dat bijna alle seizoenen er hetzelfde uitzien, je kunt de verschillen niet goed meer zien, die moet je ervaren.’

Het weer is een aspect in het werk waarmee Judith uiting geeft aan haar zorg over het belang van het klimaat. Hoe mensen dit onderschatten en de verantwoordelijkheid hiervoor ontvluchten. ‘Ik laat me leiden door de omstandigheden; die zijn nu dat het fijn is om hier te werken, ook al is de zomer voorbij, waait het hard en hoor ik de dakpannen rammelen. Om de snelheid na te bootsen die Vincent in zijn schilderijen weergaf ben ik nu met gips aan het experimenteren. Met gips kan ik ook de snelheid van de beweging herhalen, omdat het snel droogt.  Ik ben nog steeds mijn techniek aan het ontwikkelen zoals ook het wassen van de doeken. Ik waste ze wel eerder met koud water maar hier is er ook warm water in het atelier, zelfs dat maakt verschil. Soms is het ook goed als je iets weghaalt in je eigen werk, anders kun je niet verder.’

Van Gogh Blues

Hier in Zundert begon Judith met de Van Gogh Blues, een serie kleine werkjes waarin dit keer de kleur blauw en de figuratie een rol speelden in referentie aan de werken van Vincent. ‘Zoals de mensen die op het land werken. Er werkten hier ook mensen achter het huis, tuinmannen die de tuin leeghaalden. Al het groen verdween en ook de mensen die verdwenen weer. Ook in mijn werken verdween er steeds meer, de mensen die ik van Vincent heb geleend zoals de zaaier, die is ook al bijna verdwenen. Sommige werken zijn niet figuratief bedoeld, maar kun je  interpreteren.’

Een andere fase in haar schilderpraktijk is ook aanwezig in de vorm van het werk Drie dagen leven als Van Gogh, een ouder werk toen ze nog meer kleur en figuratie gebruikte. Het werk was indertijd gebaseerd op een werk van Vincent, getoond tijdens een project in het Van Gogh Museum. ‘Ik had het originele schilderij vrij geïnterpreteerd en zowel zijn historie alsook de naaktheid van Vincent laten zien. Ik heb het nu versneden in zeven stukken. Het doek kapotsnijden maakt het beter, het past bij mijn wil om dingen kapot te maken, waardoor er iets nieuws ontstaat. Ik geef mijn schilderijen de tijd om naast elkeer te ontstaan. Dat gaat op gevoel, iets wat afwezig is, komt dan naar voren.’