Iris Seuren over de Purity of Silk

De wereld om ons heen veranderd, niet alleen door evolutie maar ook door toedoen van de mens. Door toegenomen technologische mogelijkheden wordt de mens in de paradoxale situatie geplaatst waar alles draait om de mens en tegelijkertijd wordt deze steeds meer overbodig. Ontwerpster Iris Seuren verteld over de ingreep van de mens in de natuur die zij uitvergroot door een levend organisme, de zijderups, uit zijn ‘natuurlijke’ leefomgeving te halen. In haar project Purity of Silk bootst zij deze omgeving na met het verschil dat de vorm van deze omgeving is veranderd in die van een kledingstuk. In het bestaan van deze rupsen, nauw verbonden aan de kledingindustrie, vervangt zij het industriële door een omgeving van aandacht en afhankelijkheid, waardoor er een symbiose ontstaat tussen mens en dier. Maar vooral ook bewustwording door de traagheid waarmee het kledingstuk nu tot stand komt, wat haaks staat op de snelheid van het consumentisme.

Om bij het begin te beginnen, wat heeft je bewogen om dit pad te kiezen?

Ik ben begonnen met de studie fotografie die ik heb gevolgd op het Koning Willem I College te ‘s-Hertogenbosch. Na het afronden hiervan wilde ik mij conceptueel verder ontwikkelen en dit vooral ook toepassen bij het ontwerpen van driedimensionale objecten. De studie Art, Communication and Design sprak mij aan vanwege de diversiteit op het gebied van ontwerpen en daarnaast gaf het me de mogelijkheid om mezelf te ontwikkelen en een visie te kunnen vormen, zoals ik in mijn afstudeerproject Purity of Silk heb gedaan.

In het project Purity of Silk, ontwerp je weliswaar een object maar eigenlijk ook een proces dat leidt naar bewustzijn en dialoog, is dit de rol die je voor jezelf als ontwerper ziet?

Ja, als ontwerper voel ik de behoefte en de uitdaging om te analyseren, baseren en te handelen. Daarbij heb ik als ontwerper een voorkeur voor werken met levende materie, vooral als die een zekere kenmerkende eigenschap heeft of een bepaald gedrag. Hierbij is een positief effect op het milieu van belang. Ik ontwerp vanuit een maatschappelijke optiek met betrekking tot milieuproblematiek om zo meer context te geven en overdraagbaar te maken. Hierbij vind ik het belangrijk dat we deze problematiek onder ogen zien en bewust worden. Door een organisme in een omgeving te plaatsen waarbij het hulp nodig heeft van buitenaf om in leven te blijven wordt de zorg neergelegd bij de mens. Door deze afhankelijkheid, en de zorgzaamheid die daaraan te pas komt, maak ik deze milieuproblemen ook tastbaar.

Een project als dit brengt veel research met zich mee, wat heb je ontdekt dat je niet had verwacht?

Tijdens mijn onderzoek heb ik tot mijn verbazing moeten constateren dat de zijderups geen natuurlijke habitat meer heeft. Dit is mede veroorzaakt door het gedrag en het handelen van de mens. De zijderupsen kunnen momenteel alleen nog maar gekweekt worden. Hierdoor zijn ze eigenlijk al afhankelijk van de mens, maar wij net zo goed van de zijderups om de zijde te kunnen verkrijgen.

Het werken met dierlijke materialen, zeker als het nog levende organismen zijn vraagt om een zeker ethisch besef. Vindt je dat ontwerpers meer aandacht moeten besteden aan de moraal van het ontwerpen?

Als ontwerper kan ik niet bepalen hoe een andere ontwerper moet of kan denken. Het feit dat ik werk met levende organismen heeft zeker te maken met ethiek. In het geval van de zijderups is hun natuurlijk levensomgeving afgenomen door de mens. Hun leven staat in dienst van de zijde-industrie die de zijderupsen koken om te voorkomen dat de kostbare zijden draad verbroken wordt als ze uit hun cocon komen. Dat feit kent bijna niemand meer die zijde draagt, hoe er met levende wezens wordt omgegaan voor iets vervangbaars als een kledingstuk. Maar behalve de bewustwording wil ik ook dat de rupsen betere levensomstandigheden hebben, het is voor mij belangrijk om ook hiermee rekening te houden. Ik werk graag samen met de natuur en natuurlijke processen om zo het verhaal erachter te tonen, en het product zelf ook een stem te geven. Ik zou het alleen maar toejuichen als er meer aandacht wordt besteed aan milieuproblematiek en zo nieuwe samenwerkingsvormen worden ontworpen.

Wat zijn je plannen voor de toekomst?

Tijdens mijn studie heb ik altijd al de droom gehad om op de Dutch Design Week te staan, en dat wordt zelfs dit jaar mogelijk. Ik sta in oktober 2018 met mijn afstudeerwerk op de Dutch Design Week onder de vlag van Manifestations: het grootste Art&Tech event tijdens de Dutch Design Week. Ik hoop daar de nodige interessante contacten te kunnen leggen voor de toekomst en daarbij wellicht bijzondere samenwerkingen aan te gaan waardoor ik me als ontwerper verder kan ontwikkelen.
Tegelijkertijd lopen er nog gesprekken bij de Fontys Hogeschool van de Kunsten om wellicht sustainability op te laten nemen in het curriculum van Art, Communication and Design en anders wellicht in de vorm een workshop. Ik hoop op deze manier mijn kennis en ervaring te kunnen delen in het onderwijs.